Terugblik 2018: Muziek

Facebooktwitterpinterestlinkedin
The Ex

De eindredacteur van The Wire merkte in de laatste editie van 2018 op dat de ingezonden individuele lijstjes voor het traditionele jaaroverzicht nog meer van elkaar afweken dan in de voorgaande jaren. Het gebrek aan consensus onder muziekkenners is een logisch gevolg van het gebrek aan overzicht in het digitale tijdperk. De meeste mensen creëren een eigen niche uit het onuitputtelijke aanbod, zeker als ze zich niet laten leiden door gratis promo’s. Ik haal mijn inspiratie voornamelijk uit de playlist van WFMU, de zondagavond op de Concertzender, de schappen van Rush Hour en wat ik toevallig tegenkom in Concerto, de aftiteling van bijzondere films, verrassende voorprogramma’s, de vele tips op Twitter en het eerder genoemde The Wire. Bij het samenstellen van het onderstaande overzicht van 2018 heb ik me zoveel mogelijk beperkt tot albums die fysiek in de kast staan.

Concerten

1. The Ex in Semai (30 maart)

Geen jaar zonder The Ex en daarom ook geen jaarlijstje zonder The Ex. Het Amsterdamse kwartet presenteerde eind maart het langverwachte nieuwe album 27 Passports in de afgeladen feestzaal van het Eritrees/Ethiopische restaurant Semai in Amsterdam-Noord. Het nieuwe songmateriaal, dat we een jaar eerder hoorden rijpen tijdens optredens in OT301 en het Utrechtse dB’s, was tot volle wasdom gekomen en denderde met veel geestkracht via het lage, bezwete plafond dwars door de middenriffen van de aanwezigen. Naast de vele grijzende usual suspects werd ook opvallend veel jong publiek opgetild door de noisy riffs, Afrikaanse loopjes en rollende drumpartijen. The Ex weet als geen ander hoe je repeterende composities moet opbouwen zonder in herhaling te vervallen. Het openingsloopje van toegift Maybe I Was The Pilot, van het album Catch My Shoe (2010), werd massaal meegezongen alsof het de officiële opvolger was van de riff in Seven Nation Army.

2. Rooie Waas in Mezrab (22 maart)

Rooie Waas: Mikael Szafirowski, Gerri Jäger & Gijs Borstlap

3. UUUU + Arto Lindsay & Zs + The Thing tijdens Rewire (7 april)

UUUU

4. Peter Sijbenga & Jelle Buma spelen Nasmak in Q-Factory (2 november)

Peter Sijbenga en Jelle Buma

5. Circuit des Yeux + Irreversible Entanglements tijdens Le Guess Who (11 november)

Irreversible Entanglements

Albums (alfabetisch)

1. The Avonden – Wat Een Cirkel Is

Optredens van The Avonden zijn opbeurende aangelegenheden met de opgetogen zanger, gitarist en songschrijver Marc van der Holst als stralend middelpunt. Openingsnummer Laat De Kerken Branden (thematisch gezien de Nederlandse variant op Kerosene van Big Black) is een heuse meezinger. Humor hoort bij het werk van Van der Holst, zowel in zijn muziek als bij het optekenen van de avonturen van stripheld Spekkie Big. Het is terloopse humor ter verzachting van de zielenpijn waar het album Wat Een Cirkel Is van is doortrokken. De teksten werken niet toe naar een pointe – het komische effect komt door de schijnbaar eenvoudige manier waarop korte zinnen worden geformuleerd en soms net niet binnen de maat passen. Van der Holst weet een heel leven op te roepen met slechts een paar simpele rake woorden. Als je de liedjes in een andere volgorde legt kun je een verhaal reconstrueren over een personage dat vanwege misstappen tijdens de middelbareschooltijd jaren later last krijgt van geestelijke kwellingen. De dienstbare begeleidingsband zorgt ervoor dat het leed nergens wordt overgedramatiseerd. Meerdere liedjes spelen zich af in een inrichting waar waandenkbeelden met pillen worden bestreden. De nuchtere en openhartige manier waarop over deze periode wordt gezongen wekte bij eerste beluistering een ontroering op die me volledig overviel.

2. Courtney Barnett – Tell Me How You Really Feel


3. The Ex – 27 Passports

4. GAS – Rausch

Een uitgerekte elektronische fanfare voor een toekomst zonder mensheid.

5. Geins’t Naït / Laurent Petitgand – Make Dogs Sing

Een verzameling niet eerder uitgebrachte filmmuziek en experimentele ambient uit Frankrijk.

6. The Howl Ensemble – Patina

Normaal gesproken loop ik met een extra wijde boog om bands heen die vallen binnen het uitgebluste genre postrock. Ik maak graag een uitzondering voor de Haagse band The Howl Ensemble. Het trio stopt voldoende bestanddelen in de mix om de instrumentale muziek boven het gemiddelde aanbod te trekken en de lange nummers tot aan het slotakkoord boeiend te houden. Het helpt ook dat de muzikanten hun instrumenten uitstekend beheersen. Het geluid van de duellerende gitaren wordt door effectapparatuur verrijkt en gastbijdragen van akoestische instrumenten (vibrafoon, trombone en baritonsaxofoon) zorgen ervoor dat de snelle noten en onregelmatige maatsoorten niet uitmonden in kille technische exercities. The Howl Ensemble is ook live de moeite waard zoals bleek tijdens hun optreden in OCCII op 28 juni.

7. HOWRAH – Self_Serving Strategies

8. Jóhann Jóhannsson – Mandy (Original Motion Picture Soundtrack)

9. Lewsberg – Lewsberg

Lewsberg zou op het eerste gehoor als Velvet Underground-epigoon weggezet kunnen worden. Sommige nummers op de debuutplaat klinken als herontdekte outtakes van het derde Velvets-album en de praatzanger in Non-fiction Writer had het verhaal in The Gift verteld kunnen hebben in plaats van John Cale. De Rotterdamse band roept meer referenties op. Bill Callahan van Smog klinkt door in Terrible en de nerveuse gitaartjes in Chances hebben een Feelies feel. Toen ik na het draaien van Lewsberg het tweede album van Television uit 1978 opzette bleken de twee bands elkaar niet te bijten. De band speelt cerebrale rock met een intellectuele afstandelijkheid. De minimalistische gitaarpartijen worden met veel precisie in rechte lijnen uitgevoerd alsof een liedje een architectonisch basis heeft. Zanger/gitarist Arie van Vliet houdt emoties op afstand. Gitarist Michiel Klein speelt vrijwel onbewogen zijn onderkoelde cleane licks en overrompelt op dezelfde wijze met woedende noise-solo’s waarmee hij de songconstructie probeert te slopen. Het intellectuele imago van de band wordt definitief afgeschud door de rockende ritmesectie.

10. Michael Beharie & Teddy Rankin-Parker – A Heart From Your Shadow

De eerste gezamenlijke plaat van muzikant/producer Michael Beharie (Zs) uit New York en cellist Teddy Rankin-Parker uit Chicago begint sereen als a doom symphony of urban anxiety, zoals de begeleidende tekst het op de Bandcamp-pagina omschrijft. Het album bestaat verder uit gevarieerde botsingen tussen onrustige samples en cello-improvisaties. Ritualistische ritmes (Gully) worden afgewisseld met onheilspellende soundtracks (Smooth Face). Het geheel doet in de verte denken aan het duo The Books, maar dan donkerder, rauwer en zonder relativerende humor. De plaat is gemixt door Jim O’Rourke en gemasterd door James Plotkin.

11. Roy Montgomery – Suffuse

De echoënde guitarscapes van Roy Montgomery klinken op Suffuse minder vrijblijvend dan op eerdere, instrumentale platen. Dat heeft de gitarist te danken aan de bijdragen van gastzangeressen. De bariton van Haley Fohr (Circuit des Yeux) trekt vanaf haar eerste noot het openingsnummer Apparition volledig naar zich toe. De overige deelnemende zangeressen zijn Jessica Larrabee (She Keeps Bees), Katie Von Schleicher, Clementine en Valentine Nixon (Purple Pilgrims), Julianna Barwick en Liz Harris (Grouper).

12. Georgia Anne Muldrow – Overload

Volgens muziekblad Oor is Dirty Computer van Janelle Monáe het beste album van 2018. Het lukte mij niet te horen wat zo bijzonder is aan die popplaat. Er staat geen enkele track op die mijn oren doet spitsen en me van mijn werk afhoudt. Dat gebeurde wel tijdens het draaien van Overload van de Amerikaanse zangeres Georgia Anne Muldrow. Haar gestapelde vocalen trekken zich vaak niets aan van geijkte songstructuren en volgen eigenwijs, vastberaden en moeiteloos een eigen grillig slingerende lijn.

13. Brett Naucke – The Mansion

Eén track van The Mansion tijdens een uitzending van What Was Music? op het Amerikaanse radiostation WFMU was genoeg om direct het album van Brett Naucke te bestellen. Het muzikale bouwwerk van de elektronische componist uit Chicago laat zich beluisteren als een wandeling door een spookhuis dat elk moment kan instorten. In elk vertrek zitten herinneringen elkaar in de weg en proberen muziek- en geluidsflarden aan de ruimte te ontsnappen. Dit is Virtual Reality voor gesloten ogen.

14. Pram – Across The Meridian

Pram is een tijdgenoot van Stereolab en Broadcast, maar is minder bekend en zal daarom niet vaak in dezelfde adem worden genoemd. De band uit Birmingham keerde deze zomer na elf jaar stilte terug, zonder zangeres Rosie Cuckston maar met een nieuw album. Bassiste Sam Owen heeft de vocalen ditmaal voor haar rekening genomen. De band blijft niet in het verleden hangen. Op Across The Meridian worden de vertrouwde dromerige fluisterliedjes afgewisseld met geïmproviseerd klinkende, exotische postpunkexperimenten waarin de trombone voor een vrolijke noot zorgt.

15. Puce Mary – The Drought

De Deense Frederikke Hoffmeier gebruikt noise ditmaal niet om te ontvluchten aan de onderdrukkende invloed van hedendaags architectuur en de steeds minder bewoonbaar wordende planeet, maar als middel om in deze wereld te kunnen overleven. De rustpunten op The Drought zorgen ervoor dat de muzikant veel meer de diepte in gaat dan op voorgaande albums.


Rereleases

1. Aksak Maboul – Un Peu De L’Âme Des Bandits (1980)

Het tweede album van Aksak Maboul, het kameleontische project van Vincent Kenis en Crammed Discs-oprichter Marc Hollander, is zo’n rijke plaat dat het me verbaast dat ik er niet eerder mee aanraking was gekomen. De Europese avant-garde is goed vertegenwoordigd met onder meer input van geëngageerde improvisatoren Fred Frith en Chris Cutler. Belgische zangeres Catherine Jauniaux zou later samenwerken met o.a. The Ex (Scrabbling At The Lock). De progressieve rock op Un Peu De L’Âme Des Bandits klinkt als Henry Cow met een punkrandje, Arabisch getinte uitstapjes, free jazz en verdwaalde elektronica. Deze heruitgave bevat een extra cd met nog meer moois uit de korte historie van de band.

2. Taj Mahal Travellers – August 1974 (1975)

Dankzij de heruitgave op het Belgische label Aguirre Records kunnen we vier plaatkanten en anderhalf uur lang zweven op de geïmproviseerde drones en andere psychedelische experimenten van het Japanse gezelschap Taj Mahal Travellers. De muziek zou als alternatieve soundtrack kunnen dienen bij de film Horrors of Malformed Men (Teruo Ishii, 1969) die dit jaar door Arrow Video opnieuw werd uitgebracht.

3. Acezantez – Acezantez (1973)

Het gezelschap Acezantez is opgericht door de Kroatische componist en muzikant Dubravko Detoni. Op het gelijknamige album uit 1973 staan elektronische composities met analoge samples, fragmenten van 78-toerenplaten, radiostemmen, tekstsnippers en industriële ritmes. Gesneden koek voor fans van Nurse With Wound.

4. Joe Henderson featuring Alice Coltrane – The Elements (1974)

5. Hal Singer & Jef Gilson – Soul Of Africa

6. Steve Lacy, Yuji Takahashi, Takehisa Kosugi – Distant Voices (1976)

7. Cyrnai – Charred Blossoms (1985)

8. The Nightcrawlers – The Biophonic Boombox Recordings (1980-1991)

4 thoughts on “Terugblik 2018: Muziek

  1. kek en cool als altijd, het kan geen toeval zijn dat (nagenoeg) al het artwork in deze lijst zeer doordacht en gewoon fraai is 🙂 The Avonden heb ik tot januari bewaard. Zal Muldrow en Henderson gaan checken 🙂

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *