Fantasie als troostmiddel: Summerland en The Secret Garden

Facebooktwitterpinterestlinkedin

Je kunt op twee manieren naar Summerland kijken. Zie de film als een jeugdfilm en het is een sympathiek, zij het sentimenteel verhaal over hoe je een groot verlies kunt verwerken en hoe het is om als kind ver weg van je ouders te moeten overleven in oorlogstijd. Volwassen ogen zullen vooral kijken naar schrijfster Alice en de excentrieke wijze waarop ze een verloren liefde probeert te vergeten door zich af te zonderen in een huis aan de Engelse kust.

De kindervertelmethode zit identificatie met Alice nogal in de weg. Actrice Gemma Arterton overdrijft de grillige trekken van het hoofdpersonage. Ook de bewoners van het dichtstbijzijnde dorp acteren overdreven in hun Anton Pieck-decor. De dorpelingen vinden de vrouw maar een vreemd mens – kinderen denken dat ze een heks is of misschien een Duitse spion – en Alice doet er alles aan om haar negatieve imago in stand te houden. Vroeg in de film ziet ze in de dorpswinkel hoe een meisje verlangt naar een stuk chocolade dat haar moeder niet kan betalen. Alice legt het geld op de toonbank en graait de chocolade voor de ogen van het meisje weg. Buiten laat ze zich de lekkernij goed smaken terwijl vanuit de open winkeldeur luid gehuil opklinkt.

Gemma Arterton en Lucas Bond in Summerland

De wrede grap in de winkel is bedoeld om Summerland (Jessica Swale, 2020) vooral luchtig te houden. Het gevolg is dat het incident als een vieze vlek aan Alice blijft kleven. Je verwacht een verklaring voor het gedrag, maar die ontbreekt in de flashbacks uit gelukkigere tijden. Als jeugdige evacué Frank (Lucas Bond) uit door bombardementen geteisterd Londen arriveert en op de stoep staat, heb je medelijden met hem en zeker niet met Alice. Zij heeft het te druk met haar nieuwe boek over mythes en magie om de jongen vrijwillig in haar huis op te vangen, maar ze durft niet te weigeren. De vrouw negeert hem in eerste instantie. Uiteraard groeien de twee naar elkaar toe.

De film ziet eruit als een tot leven gekomen serie ansichtenkaarten. De VVV van Kent zal de filmmakers dankbaar zijn. Het landschap wordt gefilmd alsof het de mythische wezens verborgen houdt die Alice in haar schriften tekent. Het sprookjesachtige element had goed kunnen contrasteren met de wrede werkelijkheid van de Tweede Wereldoorlog, maar akelige taferelen worden systematisch buiten beeld gehouden. Regisseuse Jessica Swale is wat dat betreft geen Guillermo del Toro. Tijdens een korte episode in Londen houdt de film de bloedige gevolgen van een Duitse luchtaanval zoveel mogelijk buiten beeld. Het enige bloed dat vloeit is een onschuldige schaafwond op een knie, ver weg van het oorlogsgeweld.

Dixie Egerickx in The Secret Garden

Summerland houdt de vertelling veilig en braaf. De opdringerige filmmuziek van Volker Bertelmann (beter bekend als Hauschka) probeert allerlei emoties bij de kijker los te weken die de olijke acteerstijl niet weet op te roepen. Actrice Dixie Egerickx, in de rol van schoolmaatje van Frank, is een van de lichtpunten in de film. Geef haar een hoofdrol, wilde ik roepen, maar die heeft ze al, want tegelijk met Summerland ging afgelopen week The Secret Garden (Marc Munden, 2020) in Nederland in première. De verhalen vertonen opvallende gelijkenissen. Kleine Mary (Egerickx) is ongeveer even oud als Frank. Ze verliest haar ouders in India en wordt in Engeland opgevangen in het grote landhuis van haar oom Archibald (Colin Firth). Het weesmeisje is niet bepaald gewenst en moet zichzelf zien te redden. De omringende veengronden zijn haar speeltuin. Mary ontmoet een zwerfhond en wordt door het dier naar een grote geheime tuin geleid waar ze haar fantasie de vrije loop kan laten gaan. In beide films is magie een middel om verdriet en pijn te verwerken.

Het production design benadrukt dat we het verhaal geheel vanuit het gezichtspunt van Mary zien. Kleuren zijn feller en kamers overdreven groot. De camera bevindt zich voornamelijk op Mary’s ooghoogte. Dixie Egerickx heeft een natuurlijke ernst in haar blik die je doet geloven dat er oprecht verdriet en echte angst achter haar ogen schuilgaan. Ze geeft ook in deze film haar tegenspelende leeftijdgenootjes het nakijken. Edan Hayhurst (als Mary’s bedlegerige neef Colin) en Amir Wilson (als Mary’s maatje Dickon) missen het natuurtalent van Egerickx en zijn in haar aanwezigheid wat al te zichtbaar aan het acteren.

The Secret Garden komt uit hetzelfde vat als de Harry Potter-serie en de Paddington-reeks en is overduidelijk bedoeld als familiefilm. Het is de zoveelste verfilming van Frances Hodgson Burnetts gelijknamige roman uit 1911. De filmproducenten hadden wat betreft onderwerpskeuze duidelijk minder verbeeldingskracht dan hun hoofdpersonage.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *