Endorphine (André Turpin, 2015)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

Endorphine 1

Een van de aantrekkelijke eigenschappen van film is dat tijd op meerdere manieren gemanipuleerd kan worden. Een recent voorbeeld van een film waarin tijd op extreme wijze wordt verbogen is het vernuftig geconstrueerde Endorphine. De Franstalige Canadese productie toont de gevolgen van een traumatische ervaring van tiener Simone aan de hand van een lezing waarin op heldere wijze theorieën over het fenomeen tijd uiteen worden gezet. De film gunt de kijker een blik in het onderbewustzijn van het meisje en daalt af in een surrealistische nachtmerrie.

Ergens halverwege Endorphine trekt een witte lijn van links naar rechts over een zwarte achtergrond. Het is een tijdlijn die rechtstreeks van een beginpunt naar een eindpunt gaat. Als de lijn bijna aan het eind van het scherm is beland keert hij om en verloopt tijd in omgekeerde richting. Daarna maakt de lijn diverse in elkaar kringelende cirkels. De film maakt vergelijkbare bewegingen.

Endorphine

Endorphine (met in het midden actrice Lise Roy)

Het verhaal van de dertienjarige Simone (Sophie Nélisse) lijkt onderdeel van een lezing door een oudere dame (Lise Roy) van wie pas heel laat de identiteit wordt prijsgegeven. De dame illustreert haar betoog aan de hand van videobeelden waarin Simone een personage is. We zien het meisje ook vanuit een verlaten bioscoopzaal geëmotioneerd meekijken naar het verhaal dat over haar verteld wordt. Het lijkt alsof ze vanuit de bioscoopstoel naar een van haar nare dromen zit te kijken. Endorphine is volgens de logica van de droom geconstrueerd om door te dringen tot het onderbewustzijn van Simone.

Endorphine (Sophie Nélisse)

Endorphine (Sophie Nélisse)

Simone is getuige van de moord op haar moeder (Monia Chokri) in het trappenhuis van het kantoorcomplex waar moeder werkt. Geschokt door de gebeurtenis valt het meisje flauw. Ze voelt zich daarna schuldig over het feit dat ze op geen enkele wijze hulp heeft kunnen bieden. De omstandigheden van de moord keren telkens terug in haar dromen en worden ook opgeroepen tijdens een sessie met een hypnotherapeut (Anne-Marie Cadieux). De beelden die voortkomen uit herinnering, droom en hypnotherapie kringelen dusdanig door elkaar heen dat ze een onontwarbare doolhof vormen waar Simone niet meer uit kan ontsnappen.

Endorphine 3

De dromen binnen de dromen worden in de film op verschillende manieren gevisualiseerd, onder meer door regelmatig ramen en beeldschermen te tonen. Een voorbeeld waarbij zowel ramen als schermen worden gebruikt is de scène waarin een filmpje over een ontmoeting tussen een onbekende vrouw en man wordt opgenomen. Simone ziet thuis vanaf de bank de opname op televisie en is later ook op locatie bij de opname aanwezig. Ze slaat de opname gade door een raam en ziet de acteurs zowel in het echt in actie als op monitoren die op de voorgrond staan.

Scènes spelen zich vaak af in ruimtes binnen ruimtes. Zo werkt de vijfentwintigjarige Simone (Mylène MacKay) bijvoorbeeld in een afgesloten hok midden op een verdieping van een parkeergarage. De kijker mag beslissen of dit een ruimte in de werkelijkheid betreft of een ruimte die alleen bestaat in het hoofd van de geestelijk beschadigde vrouw.

Endorphine 2

Bovengenoemde beschrijvingen wekken misschien de indruk dat Endorphine een lastig te doorgronden film is. Als de kijker de droomwereld accepteert en zich eraan overgeeft, valt het best wel mee met de ontoegankelijkheid. Regisseur André Turpin, die als cameraman vaak heeft gewerkt voor Xavier Dolan en Denis Villeneuve, zal zeker geïnspireerd zijn door David Lynch. Endorphine heeft thematisch veel verwantschap met Inland Empire, maar is lang niet zo hermetisch. De film zal de kijker zowel verwarren als blij verrassen met surrealistische taferelen. De jonge actrices weten de geestelijke pijn, de angst en de ontreddering van Simone invoelbaar te maken. De emotionele laag die zij toevoegen zorgt ervoor dat de film veel meer is dan een knap gemaakte illustratie bij een filosofisch betoog.

9/10


Endorphine draaide begin dit jaar op het International Film Festival Rotterdam en had zeker niet misstaan op het Imagine Film Festival. Voor zover ik kan nagaan is de film op dit moment alleen via Canada op dvd verkrijgbaar. Hopelijk volgt er spoedig een Europese uitgave.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *