Muziekmaand november ging voor mij van start met drie zeer uiteenlopende concerten in OCCII, Melkweg en tijdens het festival November Music in Den Bosch.
Lewsberg in OCCII Amsterdam (vrijdag 3 november 2023)
Lewsberg had Paradiso of Melkweg kunnen uitverkopen, maar koos deze maand bewust voor een Nederlandse tour langs knusse kleine Nederlandse zalen. Het uitverkochte concert in OCCII maart vorig jaar was in mijn herinnering minder afgeladen dan dat van afgelopen vrijdag. De rustigere nummers van mini-album In Your Hands, en wellicht al enkele van het recent verschenen Out And About, voegden zich toen schuchter tussen de favorieten van de eerste twee albums. Vrijdag stond het nieuwe ingetogen repertoire fier tussen de oudere nummers. De Rotterdamse band heeft onlangs een Amerikaanse tournee afgesloten en het melodische minimalisme tijdens die reis verder geperfectioneerd. De onderkoelde praatzang van gitarist/violist Arie van Vliet werd nog meer afgewisseld met de fluwelen stemmen van bassist Shalita Dietrich en drummer Marrit Meinema. De noise tijdens de heftige solo’s van gitarist Michiel Klein deed de VU-meters nog dieper in het rood uitslaan. De onderkoelde podiumuitstraling is een van de charmes van de band. De zakelijke afkondiging van Van Vliet, klinkend als een conducteur vlak voor het naderen van het eindstation, zorgde voor een komische noot.
Op YouTube vind je opnamen van mauri d en rialto1961.
John Zorn New Masada Quartet in Verkadefabriek Den Bosch (zaterdag 4 november 2023)
John Zorn was eregast tijdens het eerste weekend van het twaalf dagen durende festival November Music in Den Bosch. De Amerikaanse saxofonist vierde zijn zeventigste verjaardag met meerdere optredens en een filmvoorstelling. De zaterdagmiddag begon vroeg met een concert van zijn New Masada Quartet. De groep kon kiezen uit een selectie van de ruim 600 composities die het project Masada sinds de jaren negentig heeft voortgebracht. Zorn opende met een kort onstuimig stuk waarin hij op zijn kenmerkende manier de andere drie muzikanten en het publiek alle hoeken van de zaal liet zien, zappend van het ene naar het andere thema. De saxofonist kon ondanks het hoge tempo tegelijkertijd musiceren en dirigeren, gebruikmakend van korte hand- en beenbewegingen. Zijn bandleden wisten precies welke codes hij doorseinde en wat ze er binnen een milliseconde mee moesten doen. Als John Zorn zijn vingers over elkaar wreef, begon drummer Kenny Wollesen jazzy tegen de ride bekken te tikken. Een vuist in de lucht betekende de komst van een abrupt einde. Andere bewegingen, zoals het opgeheven linkerbeen en de vingers tegen het hoofd, bleven voor mij een mysterie.
De speltechniek was fenomenaal en in het geval van gitarist Julian Lage bijna op het onmenselijke af. Zijn vingers renden over de fretten tijdens solo’s vol onvoorspelbare noten die naar hartelust werden verbogen. Zorn keek tevreden lachend toe. De stemming op het podium was alsof je getuige was van een ontmoeting van muziekvrienden in een café. De vier muzikanten stonden dicht bij elkaar en lachten en keuvelden tussen en soms tijdens het spelen. Muziek van Masada kent veel lyrische momenten met thema’s die onder meer zijn geïnspireerd door klezmer. Bassist Jorge Roeder liet zijn contrabas zingen in een solo met vele hoge basnoten. De blues was ook niet ver weg. Zorn bepaalde de vorm van het bluesschema door getallen met zijn vingers te vormen. Elk getal stond voor een specifiek akkoord. De oude muzikant toonde geen enkele vorm van slijtage of ademnood, ook niet tijdens de circulaire ademhalingstechniek waarmee hij door zijn instrument blies. New Masada Quartet sloot de ruim veertig minuten perfectie net zo onstuimig af als waarmee het was aangevangen.
Fragmenten van het optreden vind je hier en hier.
Lloyd Cole in Melkweg Amsterdam (maandag 6 november 2023)
Lloyd Cole is acht jaar jonger dan John Zorn, maar lang niet zo fit als de Amerikaan. Maandag sloot de Britse singer-songwriter het Europese deel van zijn tournee af in Melkweg Amsterdam. De vermoeidheid was van zijn gezicht af te lezen. Met thee probeerde hij zijn gehavende stembanden te zalven, een enkele keer terwijl een nummer al enige tijd onderweg was. In het tweede deel van het ruim twee uur durende optreden kwamen de paar hoge noten met moeite uit zijn keel. Bij een van de intro’s liep de in het wit gestoken Cole terug backstage, naar eigen zeggen in een poging om van kostuum te wisselen. Tegen het einde zag je hem adem uitblazen als een hardloper na een coopertest.
Het optreden was in tweeën gesplitst met halverwege een adempauze van tien minuten. In de kalme eerste set speelde Lloyd Cole op gitaar; eerst solo, na een nummer terzijde gestaan door gitarist Neil Clark en vanaf het derde nummer met complete band. Toetsenist Blair Cowan, die net als Clark ooit deel uitmaakte van The Commotions, zat rechts gebogen over toetsen en Signy Jakobsdottir zong achter de drums af en toe achtergrondvocalen. Oude hits als Rattlesnakes en Perfect Skin werden afgewisseld met recent materiaal, zoals On Pain van het gelijknamige nieuwste album. Voor de tweede en meest geslaagde set haalde de zanger een basgitaar tevoorschijn, werd er meer gerockt en klonken de gitaarsolo’s van Clark iets feller. De toetsen stonden in de geluidsmix meer op de achtergrond. Vooral de sequencerloopjes hadden wat mij betreft meer naar de voorgrond gemogen om de synthpop meer pit te geven.
Ook tijdens dit concert werd volop gefilmd, zoals door rialto1961 tijdens Rattlesnakes. Of, als je heel veel tijd over hebt, bekijk het volledige concert.