Western (Valeska Grisebach, 2017)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

Western

De derde speelfilm Western van Duitse regisseuse Valeska Grisebach heeft sinds Cannes vorig jaar een bescheiden zegetocht gemaakt langs de internationale festivals. De film won in eigen land meerdere prijzen. Grisebach wordt geassocieerd met de zogenaamde Berliner Schule en werkte onder meer samen met regisseuse Maren Ade (Toni Erdmann). Ze wisselt speelfilms af met documentaires. De documentaire stijl past ze met succes toe op haar fictiefilms.

Meinhard (Meinhard Neumann) werkt in Western met een Duits team aan een tijdelijke klus in een afgelegen gebied in Bulgarije, nabij de grens met Griekenland. In hun vrije tijd hangen de mannen rond in hun kleine, door heuvels omringde enclave. De Duitsers confisqueren de plek door brutaal een grote Duitse vlag op het dak van hun verblijfplaats te planten. Ze blijven zoveel mogelijk buiten het zicht van het dichtstbijzijnde dorp. Onderlinge spanningen zorgen vanaf de eerste minuten direct voor een onbehagelijk gevoel. Meinhard en opzichter Vincent (Reinhardt Wetrek) hebben een onderkoelde verstandhouding. De twee zijn elkaars tegenpolen; Meinhard is een zwijgzame binnenvetter en Vincent een gefrustreerde macho. Een als grap bedoelde confrontatie tussen Vincent en een paar lokale vrouwen zet ook de verhouding op scherp tussen de Duitsers en de achterdochtige plaatselijke bevolking.

Western (Reinhardt Wetrek)

Meinhard durft het als enige van het team aan om in het dorp vriendschappelijke toenadering te zoeken. De link tussen hem en de bewoners is een wit paard dat rondom het verblijf van de Duitsers graast. Meinhard rijdt ermee het dorp in alsof hij een eenzame, al wat oudere cowboy is uit een film van Budd Boetticher. Het paard is van Adrian (Syuleyman Alilov Letifov), een invloedrijke dorpsbewoner met wie de Duitser ondanks de taalproblemen langzaam een vertrouwensband opbouwt. Omdat Meinhard een zwijgzaam type is blijft onduidelijk wat zijn exacte redenen zijn om meer met de dorpelingen op te trekken dan met zijn landgenoten. De relatie met zijn baas Vincent wordt er in ieder geval niet beter op en hun onenigheid vormt een bedreiging voor de vriendschap met Adrian. Het paard speelt daarbij opnieuw een doorslaggevende rol.

De groeven in het hoofd van hoofdrolspeler Meinhard Neumann doen hem lijken op westernregisseur Sam Peckinpah. Neumann is geen geschoolde acteur en lijkt zichzelf te spelen in zijn eerste filmrol. Vermoedelijk is hij in het echte leven ook gewend om een avontuurlijk leven te leiden ver van huis, voor zover hij een eigen huis heeft. Meinhard geeft weinig van zichzelf prijs en liegt waarschijnlijk over zijn diensttijd bij het Vreemdelingenlegioen. Het komt hard aan als tijdens een kalm gesprek met Adrian we heel even een blik krijgen achter Meinhards tot dan toe onbewogen masker.

Western (Syuleyman Alilov Letifov)

De emotie in de bovengenoemde scène is geheel onverwachts, zoals meer in Western de kijker verrast. De plotlijn lijkt onzichtbaar omdat alles op documentaire wijze gefilmd is. De motieven van Meinhard zijn lastig te doorgronden en dus verrast ook zijn personage omdat hij keuzes maakt die je niet aan ziet komen. De man is zowel gemotiveerd door zijn zoektocht naar acceptatie en vriendschap als door de haantjesstrijd met Vincent. Die twee uitgangspunten blijken lastig met elkaar te combineren.

De titel Western is goed gekozen, want de film van Valeska Grisebach bevat veel typische westernelementen, zowel thematisch (bijvoorbeeld de botsing tussen originele bewoners en buitenlandse binnendringers) als visueel (een paard, een geweer, een pistool in een holster, schermutselingen in de wildernis). De frontier is ditmaal het grensgebied tussen Bulgarije en Griekenland. Politie en justitie zijn nergens te bekennen en dus gelden elementaire regels waarbij de sterkste zal zegevieren. Zonder veel nadruk gaat Western ook over de vluchtelingenproblematiek in Europa. Grisebach keert de rollen om en laat westerlingen vreemdelingen zijn in Europa, in een omgeving waarin ze zich niet thuis voelen en met argwaan worden gadegeslagen door de plaatselijke bevolking. Meinhard probeert met veelal de beste bedoelingen aansluiting te vinden, maar zal altijd een buitenstaander blijven. Hij is net zo ontheemd als een vluchteling.

9/10


Nog meer over Western is te lezen in het artikel Paarden in films.

One thought on “Western (Valeska Grisebach, 2017)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *