Paterson (Jim Jarmusch, 2016)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

Regisseur Jim Jarmusch liet zich voor Paterson inspireren door het gelijknamige epische gedicht van William Carlos Williams (1883-1963). De film heeft de vorm gekregen van een verzameling gedichten in wording over het gewone alledaagse leven. Elke dag is een lege pagina en elke lege pagina biedt nieuwe mogelijkheden.

Buschauffeur Paterson (Adam Driver) ziet poëzie in de kleinste dingen. Voor het eerste gedicht dat we hem in de film zien schrijven laat hij zich inspireren door de schoonheid van een eenvoudig pakje lucifers. Het voorwerp staat voor hem symbool voor het eenvoudige alledaagse geluk dat hij voelt in het leven met zijn vriendin Laura (Golshifteh Farahani). Meer heeft hij eigenlijk niet nodig. Hij heeft vrede met de kabbelende dagen en streeft er niet naar om beroemd te worden met zijn dichtwerk.

Paterson (Adam Driver & Golshifteh Farahani)

Paterson is een weinig spraakzame dromer met een romantische inborst. Hij luistert na het ontwaken graag naar wat de creatieve Laura ’s nachts heeft gedroomd (1). De film heeft nostalgische trekjes omdat verlangd wordt naar een tijd waarin minder opgejaagd geleefd werd. In tegenstelling tot het eveneens nostalgische La La Land kiest Paterson voor vriendschap en liefde in plaats van ambities. Paterson blijft met beide benen op de grond terwijl La La Land gelooft in de illusies van de droomfabriek.

In de week die we in Patersons leven volgen zien we hem elke werkdag met lijn 23 hetzelfde rondje rijden door Paterson, een stad in New Jersey waar ogenschijnlijk niets bijzonders gebeurt. De dagelijkse routine lijkt het leven stil te hebben gezet. De film Paterson is echter geen Groundhog Day waar het hoofdpersonage aan probeert te ontsnappen. Dankzij de herhalende patronen krijgt de dichtende chauffeur voldoende gelegenheid om elke dag nieuwe inspiratie op te doen, de rijkdom aan verhalen in zijn bus te absorberen en op zoek te gaan naar nuances die elke dag uniek maken. Elke dag is hetzelfde en toch telkens weer net even anders.

Paterson (Adam Driver)

De zwijgzame Paterson onttrekt zich van de spektakelmaatschappij. Hij kijkt geen televisie, heeft geen computer en bezit geen mobiele telefoon. Hij heeft thuis tijd voor het lezen van dikke boeken zoals Moby-Dick (1851) en Infinite Jest (1996). Gedichten schrijft hij vlak voordat hij de bus start en tijdens lunchpauzes. De film Paterson is ook meer met een gedicht te vergelijken dan met een roman. Een leidend plot heeft plaatsgemaakt voor kleine observaties. De film heeft geen klassieke drie-actstructuur, maar is opgebouwd aan de hand van het ritme van de zeven dagen die we meemaken uit het leven van Paterson. Het gebrek aan spektakel maakt de film voor mij zo onweerstaanbaar.

Paterson (wijlen Nellie in de rol van Marvin)

Zoals gebruikelijk in een film van Jim Jarmusch is er altijd ruimte voor subtiele humor. Het grappigste personage is zonder meer Patersons norse Engelse buldog Marvin (Nellie). Paterson wandelt elke avond met de hond een rondje door de stad waarbij hij altijd even een biertje drinkt in het café van Doc (Barry Shabaka Henley). Net als in het huis van muzikant Adam (Tom Hiddleston) in Only Lovers Left Alive (2013) hangt ook achter de tap in het café van Doc een portrettengalerij (2). Doc verzamelt foto’s en knipsels van beroemdheden die een link met de stad Paterson hebben. De meeste van hen zijn er geboren. Een weinig bijzonder ogend stadje heeft bijzondere mensen voortgebracht. Zal het portret van dichter Paterson ook ooit eens aan Docs wand komen te hangen?

9/10


(1) In de eerste dialoog vertelt Laura over een droom waarin ze een tweeling verwacht. Vervolgens ziet Paterson de hele week opvallend veel tweelingen in de stad. Is Paterson zelf ook de helft van een tweeling? Het ingelijste portret van de soldaat in Patersons huis zou het portret van zijn (gesneuvelde?) tweelingbroer kunnen zijn.

(2) Aan de wand in Docs café hangen onder meer portretten van de volgende personen: komiek Lou Costello, zangduo Sam & Dave, bokser Rubin ‘Hurricane’ Carter (onterecht veroordeeld voor een moord die in een bar in Paterson werd gepleegd), dichter Allen Ginsberg (van wie de correspondentie met collega William Carlos Williams is verwerkt in Williams’ gedicht Paterson), gitarist en zanger Jimmy Vivino en diens broer Floyd Vivino (The Uncle Floyd Show), de blinde jazz-accordeonist Joe Mooney, actrice Alice White, dr Albert Sabin, honkbalspeler Larry Doby, astronaute Kathryn D. Sullivan en natuurlijk de dichter William Carlos Williams.

2 thoughts on “Paterson (Jim Jarmusch, 2016)

  1. Deze staat ook al ‘hoog’ op ons lijstje. Om eerlijk te zijn denk ik dat het een heel fijn filmjaar gaat worden. Althans, tot nu toe is het dat zeker voor ons met films als Manchester by the Sea, Moonlight en Just la Fin du Monde. Als dat niveau er blijft, dan gaan we het nog lastig krijgen een top 10 samen te stellen aan het einde van het jaar. Benieuwd of wij Paterson ook net zo goed vinden als dat jij het vindt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *