Scènes die ik in 2018 liever niet had gezien – Deel 1: Tesnota

Facebooktwitterpinterestlinkedin

December is traditioneel de maand waarin het bijna voorbije jaar wordt geëvalueerd. Ik begin de terugblik met twee scènes die ik het liefst uit mijn geheugen zou laten wissen. De eerste scène is een extreme video in het Russische drama Tesnota.

‘Die onthoofdingsvideo moest echt’, waarschuwde de kop boven het artikel in de NRC over Tesnota (Kantemir Balagov, 2017). Er was eigenlijk geen betere reden om die film aan me voorbij te laten gaan. Desondanks ging ik na enkele weken twijfelen toch naar de Filmhallen. Bij de kassa kreeg ik mijn tweede waarschuwing van een bezorgde kaartjesverkoopster. Ze belde later voor een andere bezoeker haar collega bij de bar met de vraag op welk moment de ellende in Tesnota begint. Ik luisterde aandachtig naar het antwoord en wist dus wanneer ik mijn ogen moest sluiten. Helaas bleek dat onvoldoende bescherming tegen wekenlange somberheid en terugkerende nachtmerries.

Tesnota (Danrya Zhovnar)

De afschuwelijke snuff video waar we ergens halverwege Tesnota mee worden geconfronteerd werd eind jaren negentig binnen bepaalde bevolkingsgroepen verspreid en was ook een hit in Naltsjik, de hoofdstad van de autonome Russische deelrepubliek Kabardië-Balkarië waar regisseur Kantemir Balagov vandaan komt en het personage Ila (Danrya Zhovnar) woont. Ila’s familie behoort tot een Joodse minderheid in de
deelrepubliek. De levenslustige jonge vrouw heeft aan het begin van de film nog toekomstdromen, maar die worden aan diggelen geslagen wanneer haar geliefde broer samen met zijn toekomstige bruid wordt ontvoerd. Ila vlucht de nacht in met haar Kabardische vriendje en zijn racistische kornuiten. Ze wordt tijdens hun troosteloze feestje geconfronteerd met de video waarop de extreme uitwassen van de etnische conflicten in het nabijgelegen Tsjetsjenië ongecensureerd worden getoond. Wat me van de rest van de film nog vaag is bijgebleven is de drugsroes van Ila als zinloze poging om aan de werkelijkheid te ontsnappen.

Tesnota laat zien hoe de opgewekte en opstandige Ila binnen een etmaal verandert in een gedesillusioneerde vrouw die moet accepteren dat afkomst haar onzekere toekomst bepaalt. Debuterend actrice Danrya Zhovnar speelt de gedaantewisseling zeer geloofwaardig. Balagov gunt de kijker alle tijd om het hoofdpersonage te leren kennen, onder meer in een lange scène waarin ze ’s avonds voor het huis met broer David (Veniamin Kac) een sigaret rookt en de innige, ietwat ambigue relatie tussen de twee invoelbaar wordt.

Uiteindelijk blijft na afloop van Tesnota de video als een dreigende donkere wolk boven de herinnering aan de film hangen. Het sluiten van de ogen bleek een vergeefse manier om me voor de inhoud af te sluiten. Als ik aan de film terugdenk hoor ik weer de geluiden uit een abattoir waar mensen de keel wordt doorgesneden, de smeekbedes van weerloze jongens in doodsangst en het gorgelen van mensen die in hun eigen bloed stikken. Geluiden zijn minstens zo schokkend als beelden. Daar kwam ook Werner Herzog achter toen hij in Grizzly Man (2005) de geluidsopname hoorde waarop te horen is hoe het onderwerp van zijn documentaire door een beer levend verscheurd en opgepeuzeld wordt. Vernietig deze opname voor je eigen bestwil, was zijn dringende advies aan de eigenaar van de tape. Mijn advies aan de lezer is om Tesnota ongezien te laten.

3 thoughts on “Scènes die ik in 2018 liever niet had gezien – Deel 1: Tesnota

  1. Het moment uit Grizzly Man dat je aanhaalt vond ik ook heel heftig ja.

    Ik heb Tesnota wel gezien en gek genoeg heeft de bewuste video me niet zoveel gedaan als ik wel degelijk had ingecalculeerd – dit vooral omdat ook ik wel op de hoogte was van het materiaal dat in de film verwerkt was.
    Waarom ik dit relatief gemakkelijk heb kunnen loslaten en het vrij snel weer kwijt was zelfs, ik heb geen idee. Ik ben ook niet van steen.

  2. erg mooie film, vond ik. De bewuste scene deed me niet zoveel MAAR er is ongetwijfeld een (letterlijk en figuurlijk) gigantisch verschil met zoiets op het grote witte doek zien, of op een computer.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *