Seven Chances (Buster Keaton, 1925)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

De meeste films van komiek Buster Keaton zijn gratis te bekijken via YouTube en andere videokanalen. Het beeld is meestal van redelijke kwaliteit, maar natuurlijk lang niet zo helder en scherp als een officiële uitgave op Blu-ray. Het Britse label Eureka bracht onlangs een tweede box met drie gerestaureerde lange films van Keaton uit met ditmaal The Navigator, Seven Chances en Battling Butler. De humor van Keaton blijft tijdloos al kunnen 95 jaar na dato niet alle grappen meer door de beugel.

Buster Keaton (1895-1966) was samen met Charlie Chaplin en Harold Lloyd een van de grootste komieken uit de periode van de zwijgende film. Chaplin creëerde met zijn snor en bolhoed een iconische zwerver. Lloyd maakte zich onsterfelijk door aan de wijzers van een hoge klok te hangen. Keaton is vanwege zijn inventiviteit misschien wel de meest invloedrijke van de drie acterende regisseurs. Hij inspireerde later grote filmmakers als Orson Welles en was geliefd bij de surrealisten. Jackie Chan bereikte een miljoenenpubliek door Keatons slapstick te combineren met martial arts.

Het zou me niet verbazen als de kerkscène uit Buster Keatons speelfilm Seven Chances (1925) als inspiratie heeft gediend voor de schoolscène in Alfred Hitchcocks The Birds (1963). Keaton ligt in Seven Chances op de voorste kerkbank bij te komen van een enerverende dag. Hij heeft niet door dat achter hem druppelsgewijs alle andere banken gevuld worden door vrouwen in geïmproviseerde bruidskledij. Zij zullen later in de scène massaal op hem afvliegen, net zoals de vogels dat in The Birds doen nadat ze zich achter de nietsvermoedende Tippi Hedren hebben verzameld op het klimrek bij een school. De horrorfilm Messiah Of Evil verplaatste in 1973 de kerkscène van Seven Chances naar een bioscoopzaal.

Seven Chances / The Birds / Messiah Of Evil

Buster Keaton was een visueel ingestelde regisseur en ook Seven Chances bevat meerdere voorbeelden van originele manieren om een verhaal in beelden te vertellen. Een van de vroege geniale vondsten in de film is de manier waarop Keatons personage Jimmy zich met de auto van zijn kantoor verplaatst naar het huis van zijn geliefde Mary (Ruth Dwyer). In plaats van weg te rijden, blijft de auto stilstaan en bereikt de automobilist zijn bestemming via een overvloeier. De visuele grap is technisch heel secuur binnen de camera uitgevoerd, met veel puzzelen, passen en meten.

Seven Chances is een farce met een vergezocht uitgangspunt. Filmstudiobaas Joseph Schenck had de filmrechten gekocht van de gelijknamige Broadway-hit en de film aan Keaton gegeven. Die had geen zin in het project, maar ging er toch mee aan de slag omdat hij nog schulden bij Schenck had openstaan. Ondanks de tegenzin is het toch een typische Keaton-film geworden. Niet typisch voor Keaton zijn de meer dan eens terugkerende racistische stereotypen.

De hulpkracht in het huishouden van Mary wordt door blanke acteur Jules Cowles met blackface gespeeld. We zien hem voor het eerst tijdens Jimmy’s bezoek aan Mary’s huis. Jimmy komt Mary ten huwelijk vragen. Hij heeft haast, want het huwelijk moet vóór zeven uur ’s avonds voltrokken zijn wil hij de zeven miljoen dollar incasseren die hij van zijn overleden grootvader heeft geërfd. Door een onhandige uitspraak beledigt hij Mary en moet hij met hulp van zakenpartner Billy (T. Roy Barnes) en een advocaat (Snitz Edwards) een nieuwe huwelijkskandidaat zien te vinden. Mary komt er snel achter dat Jimmy wel degelijk oprecht verliefd op haar is. De enige manier waarop ze hem kan bereiken is door een brief mee te geven aan de hulpkracht.

Jules Cowles maakt een karikatuur van zijn personage en speelt hem als een dommige man die geen behoefte voelt om haast te maken. Zijn domheid leidt tot een misverstand wanneer hij Jimmy onderweg tegenkomt. Hij houdt een stopbord met de verkeerde kant omhoog en ziet Jimmy aan zich voorbijrijden.

Potentiële miljonair Jimmy klampt uit wanhoop iedere vrouw aan die hij tegenkomt. Als een zwarte vrouw zijn pad kruist, maakt hij zich geschrokken uit de voeten. Zijn reactie is te verklaren uit het feit dat een gemengd huwelijk in 1925 in de Verenigde Staten niet legaal was. Dat gebeurde pas 42 jaar later. De scène wordt ondanks die kanttekening niet minder pijnlijk om naar te kijken.

Later in de film wil Jimmy weten hoeveel tijd hij nog heeft voordat de deadline is verstreken. Hij raakt zijn zakhorloge kwijt en zoekt wanhopig naar een klok. Hij denkt een horloge uit de broekzak van een Afro-Amerikaanse schoenveger te zien bungelen. Het voorwerp blijkt een flessenopener te zijn, wat suggereert dat de schoenveger zijn verdiende geld opmaakt aan bier (in de rampenfilm Deluge uit 1933, die ik onlangs zag, werd het enige Afro-Amerikaanse personage ook afgeschilderd als een alcoholist). In hun commentaar op de Blu-ray wuiven filmhistorici Joel Goss and Bruce Lawton de racistische grappen iets te makkelijk weg als iets dat nu eenmaal bij die tijd hoorde.

Buster Keaton was niet zo geëngageerd als Chaplin. Keaton was meer de man van stunts en gadgets. Aan stunts geen gebrek in Seven Chances. De filmmaker deed de meeste stunts zelf en stuitert onder meer van een berg af zonder zich zorgen te maken over de nek die hij een paar films eerder had gebroken. De meeste gadgets zijn terug te vinden in The Navigator (1924), de eerste film in de nieuwe Blu-ray-box van Eureka. Keatons personage dobbert samen met één andere passagier met een stuurloos schip op de oceaan en heeft allerlei omslachtige manieren bedacht om eieren te koken en voedingsblikken open te maken.

Als de twee scheepslieden in The Navigator eindelijk land in zicht krijgen, blijken de gekleurde inboorlingen op het eiland ‘vanzelfsprekend’ kannibalen en moet Keaton het schip zien los te krijgen uit het zand in een grappige onderwaterscène. Hij gebruikt de scharen van een levende kreeft als gereedschap en houdt een zwaardvis bij de staart tijdens een zwaardgevecht met een andere zwaardvis.

De minst geslaagde film in de box is Battling Butler (1926). Het verhaal werkt toe naar een bokswedstrijd die te gewelddadig is voor een komedie. De climax brengt geen moment dezelfde lach teweeg zoals tijdens het gevecht in de boksring van Chaplin in diens City Lights (1931).


De screenshots uit Seven Chances zijn voor het gemak gemaakt via YouTube en zijn dus niet representatief voor de beeldkwaliteit op de recente Blu-ray.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *