Sepideh: Reaching For The Stars (Berit Madsen, 2013)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

sepideh

De Iraanse scholier Sepideh klimt bijna elke avond de heuvel op die uitkijkt over haar dorp in het zanderige dal. Ze draagt een zware telescoop in haar armen waarmee ze ’s avonds en ’s nacht de sterren en andere hemellichamen observeert. Ze wil astronomie studeren en astronaut worden, maar dat is voor een vrouw in Iran een bijna onmogelijk te bereiken doel. In het land wordt van vrouwen niet verwacht en vaak ook niet verlangd dat ze een carrière in de wetenschap ambiëren. De strijdvaardige Sepideh weigert zich erbij neer te leggen.

De Deense regisseuse Berit Madsen heeft in de vier jaar dat ze aan haar documentaire werkte een vertrouwensband opgebouwd met haar onderwerp. Sepideh durft haar emoties te tonen in aanwezigheid van Madsens camera. In Sepideh: Reaching For The Stars laat het meisje vaak haar tranen de vrije loop. Ze huilt niet alleen vanwege haar frustraties over de onbereikbaar lijkende droom maar ook omdat ze haar vader mist. Kijkend naar de hemel is het meisje ook op zoek naar de plek waar de ziel van haar overleden vader rust.

In de film komen meerdere mannen voor die bewust en onbewust de vaderrol hebben overgenomen. Een strenge oom zegt dat een astronautenbestaan niet realistisch is, al was het maar vanwege de hoge kosten die haar moeder niet kan betalen. Hij wijst Sepideh op de gevaren die ze loopt wanneer ze zich onbeschermd op de heuvel begeeft. De oom zegt onomwonden dat hij haar zal doden als hij merkt dat haar nachtelijke uitstapjes tot ontoelaatbaar gedrag leiden. De astronoom en coördinator van de plaatselijke sterrenkijkclub moedigt het meisje juist aan om zich volledig op een carrière in de sterrenkunde te storten. Hij roemt haar toewijding en vindt haar een groot voorbeeld voor andere jonge vrouwen. Zijn eigen carrière is gestrand omdat hij zich dagelijks om zijn hulpbehoevende moeder moet bekommeren. De ruïnes van een onafgebouwd sterrenobservatorium vormen het symbool van zijn mislukte loopbaan.

In de tweede helft van de documentaire wisselen beide mannen onverwachts van rol. De oom toont zich niet bezorgd of boos maar juist verheugd over het huwelijksaanzoek van Sepideh’s nieuwe liefde. Ondank zijn in Westerse ogen gewelddadige vocabulaire blijkt hij veel milder dan de eerdere scènes deden vermoeden. De astronoom vindt de huwelijksplannen maar niets. Hij beticht het meisje van verraad en laat op kille wijze weten dat ze voor hem heeft afgedaan.

De derde vaderfiguur is niemand minder dan Albert Einstein. Sepideh heeft meerdere portretten van de wetenschapper aan de slaapkamermuur hangen en richt zich dagelijks tot hem in haar dagboek. De dagboekaantekeningen vormen de rode draad in de film van Berit Madsen. De allergrootste inspiratie voor de scholier is echter geen man maar een vrouw: Anousheh Ansari, de eerste Iraniër die in de ruimte heeft gevlogen. Het contact tussen het meisje en haar heldin maakt een geënsceneerde indruk. Je kunt je afvragen of de twee elkaar ook ontmoet zouden hebben zonder de tussenkomst van de filmmaakster. De ontroering die de ontmoetingen teweegbrengen doet die kritiek echter meteen verstommen. Er is misschien hoop op een mooie toekomst voor Sepideh en andere gedreven en getalenteerde Iraanse vrouwen zoals zij.

7/10

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *