Het prachtige verwarrende Post Tenebras Lux had me vanaf de unieke openingsscène volledig in mijn greep. Zelfs na afloop weigerde de film mij los te laten.
Een klein meisje stapt door plassen op een verregend veld in de vallei. Lachend roept ze naar de koeien en noemt ze de namen van enkele van de honden die om haar heen rennen. We zien het groene landschap vanuit haar lage gezichtspunt, door een versmalde, vervormende lens. De wereld ligt volledig open voor de kleine meid. Haar levensvreugde is extatisch. Als de peuter valt blijft haar blijdschap onverminderd overeind. Ze is zich van geen gevaar bewust. Druipende tongen uit de open bekken van de uitgelaten honden bungelen op ooghoogte.
Een groep paarden galoppeert het beeld in. De honden jagen hen op. In al haar onschuld vergeet de kleine meid hoe gemakkelijk de paardenhoeven haar kunnen vertrappen. Haar geluk kan van de ene op de andere seconde veranderen in een tragedie. Het weer slaat om. Verre donderslagen kondigen de nacht aan. De duisternis treedt in en opeens beseft het kind dat ze helemaal alleen is. Vrolijkheid maakt plaats voor angst. Ze roept om haar moeder en haar vader, maar krijgt geen antwoord. Het beeld gaat op zwart. De proloog is voorbij. Openingstitels.
De ijzersterke openingsscène van Post Tenebras Lux vat de thematiek van de film zeer beeldend samen. De tegenstellingen blijdschap/verdriet en veiligheid/gevaar zijn de eerste van meerdere terugkerende scherpe contrasten. De verschillen tussen arm en rijk zijn groot in Mexico. Een welvarende architect woont tussen eenvoudige landarbeiders waarvan velen kampen met een alcoholprobleem. Het verschil tussen beide klassen zit aan het oppervlak. Ook de intellectueel heeft moeite zijn driften te beheersen. Het ene moment speelt hij liefdevol met zijn dochtertje (het meisje uit de proloog) en zijn zoontje, het andere moment leert hij een van de honden de les door het dier met de kop tegen de tuintegels te beuken. Een intellectueel gesprek over Dostojevski en Tsjechov op een familiefeest gaat direct over in een vleselijke scène tijdens een orgie in ruimtes die vernoemd zijn naar kunstenaars en filosofen. Het laagje beschaving is flinterdun. De duivel, die ’s nachts met zijn gereedschapskist slaapkamers binnendringt, beheerst het menselijke gedrag.
Post Tenebras Lux. Na duisternis komt licht. De meeste gebeurtenissen in de film gaan echter in een tegenovergestelde richting. Het verlossende licht is ver weg en kan pas gevonden worden na een dramatische wending in het leven, maar zeker is dat nooit.
9/10