De eigenzinnige Groningse band Plan Kruutntoone komt sinds het debuutalbum Humpacoma (1998) om de paar jaar uit het isolement voor de presentatie van een nieuwe plaat. Vorige maand verscheen het vijfde album wat doen de handen en speelde het trio in avontuurlijk programmerende concertzalen in Groningen, Amsterdam en Haarlem. Vanavond gaat op een festival in dB’s te Utrecht een nieuwe reeks optredens van start.
Plan Kruutntoone houdt het klein op hun vijfde album wat doen de handen. Ook de titels moeten het zonder hoofdletters doen. De eerste vinyluitgave van de Groningse band bevat muziek zonder franje. Engineer Dolf Planteijdt heeft effecten en overdubs achterwege gelaten. Er staat geen galm op de vertelstem van Hans Visser en daarom klinkt hij heel dichtbij. De luisteraar heeft geen tekstvel nodig om de Nederlandstalige teksten te kunnen verstaan.
Litanie (de witte ruimten zijn de gaten) is een kaal openingsnummer met veel ruimte tussen het spel van gitarist Visser en dat van bassist Bas Alblas. De partijen van drummer Chris Muller zijn langdurig losgekoppeld van de baspartijen. Heel dwars volgen zijn onregelmatige ritmes een eigen hobbelige weg. De muzikanten lijken bewust niet te streven naar eenheid binnen het totaalgeluid. Net zo bewust weigeren ze de spanning die ze met hun muziek oproepen te verminderen met zalvende noten. Strijkkwartet Ravivo zorgt verspreid over de plaat voor relatief rustige intermezzo’s, maar ook dan worden dissonanten niet opgelost.
Plan Kruutntoone en Strijkkwartet Ravivo in De Ruimte, Amsterdam-Noord (16 mei 2017)
Plan Kruutntoone is geen traditionele rockband. Er zit bij de meeste nummers veel stilte tussen de noten. De spaarzame uitbarstingen laten lang op zich wachten. Pas in het tweede lange nummer beckett en het meisje (bij de mensen blijven), dat centraal staat op kant B, verheft Visser zijn stem en speelt hij op gitaar een luide onregelmatige riff waarbij de overige twee bandleden hem meer in zijn spel proberen te belemmeren dan te begeleiden.
Het trio geeft op een geconcentreerd uitgevoerde manier uiting aan een gevoel van ongemak en ongerief, ondersteund door de door Samuel Beckett geïnspireerde teksten. Een van de manieren om de frustratie over het gejaagde moderne leven vorm te geven is door nummers op onconventionele manieren af te ronden. Afsluiter vergeefs gebed om slaap lijkt een episch nummer in te leiden, maar eindigt op het moment dat je een bevrijdend crescendo verwacht. Plan Kruutntoone speelt composities met open eindes.
Het instrumentarium van Plan Kruutntoone luistert naar Razorblade Jr. in De Ruimte
Bij optredens staan de versterkers iets harder afgesteld en doen de verwrongen blueslicks van Hans Visser tijdens oprispingen nog het meest denken aan Captain Beefheart. Noisy uitbarstingen zijn tegenwoordig schaars, maar behoren nog altijd tot de mogelijkheden. Het optreden in De Ruimte in Amsterdam-Noord eindigde 16 mei jongstleden met de heftige toegift steeds dezelfde hond uit 2007, inclusief gastbijdrage van noisegitarist Razorblad Jr.
Opnames van het optreden in De Ruimte zullen later dit jaar worden uitgezonden door de Concertzender. Muziek van Hans Visser is ook te horen in de documentaire Vergeet Mij Niet (Jan Jaap Kuiper, 2016).
Dit zijn de komende concerten van Plan Kruutntoone:
17 juni – Not Another Festival, dB’S (Utrecht)
24 juni – De Perifeer (Deventer)
25 juni – Vrooom (Rotterdam)
19 juli – Valkhof festival, Valkhofkapel (Nijmegen)