Pierre Étaix (23 november 1928 – 14 oktober 2016)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

rupture

Het overlijden van Pierre Étaix is gisteren in Nederland vrijwel onopgemerkt gebleven. Dat is onterecht maar niet verbazingwekkend, want de herontdekking van zijn films uit de jaren zestig zijn ook volledig aan ons land voorbijgegaan. Étaix maakte samen met scenarist Jean-Claude Carrière vier speelfilms die niet onderdoen voor het werk van bijvoorbeeld Jacques Tati. Hij kreeg in 1963 een Oscar voor zijn korte film Heureux Anniversaire. Een goede manier om de filmmaker te eren is door een van zijn korte films te bekijken.

Het is niet zo vreemd dat Pierre Étaix een grote onbekende is in Nederland. De films van de Franse regisseur, komiek en clown zijn hier nooit op dvd uitgebracht en voor zover ik weet ook nooit op de Nederlandse televisie vertoond. Als acteur was hij in 2011 heel even in de onze bioscopen te zien in de kleine bijrol van oude dokter in Le Havre (Aki Kaurismäki, 2011). Zijn overzichtelijke oeuvre als regisseur verscheen in Frankrijk pas in november 2010 in een fraaie dvd-box. In april 2013 zorgde het Amerikaanse label Criterion ervoor dat Étaix ook in het Engelse taalgebied werd herontdekt.

Ik had voor het verschijnen van de Franse box ook nog nooit van Pierre Étaix gehoord en was blij verrast door zijn speelfilms Le Soupirant (1962), Yoyo (1964), Tant Qu’on A La Santé (1966) en Le Grand Amour (1969). In de films worden invloeden van de inventieve slapstick van Buster Keaton en Jacques Tati gemixt met de surrealistische invallen van Jean-Claude Carrière, de latere scenarioschrijver van Luis Buñuel. Naar aanleiding van de Franse box schreef ik in oktober 2011 een uitgebreid stuk over Étaix.

Pierre Étaix heeft weinig materiaal nodig om komische situaties te creëren, zoals je in onderstaande korte film Rupture kunt zien. Op internet wordt meer dan eens opgemerkt dat Rowan Atkinson zich voor zijn creatie Mr. Bean heeft laten inspireren door Étaix. Hopelijk krijgt de Franse cineast postuum zijn verdiende plek in de filmcanon.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *