Mommy (Xavier Dolan, 2014)

Facebooktwitterpinterestlinkedin
Mommy (Anne Dorval)

Mommy (Anne Dorval)

Er zit een mooie film verborgen in Xavier Dolans recente relaas over de complexe relatie tussen een zoon en zijn moeder. Als je minder goed bestand bent tegen acteurs die een film lang hevig tegen elkaar staan te schreeuwen is het tamelijk lastig te erkennen dat achter de overdosis hysterie een groot filmtalent verscholen gaat. Na de zeer gewaardeerde intense thriller Tom À La Ferme (2013), die eerder dit jaar in de Nederlandse bioscopen draaide, kan Mommy mij niet echt bekoren.

In Xavier Dolans debuutfilm J’ai Tué Ma Mère (2009) stond de regisseur zelf in de rol van zoon te tieren tot zijn halsslagader er bijna van knapte. Blijkbaar maken moeders het ergste in hem los. In zijn nieuwste speelfilm worden de extreme en soms gewelddadige uitbarstingen van tiener Steve (Antoine-Olivier Pilon) veroorzaakt door ADHD en dat heeft de veertienjarige jongen niet van een vreemde. Moeder en weduwe Diane (Anne Dorval) is ook al zo’n druktemaker. Omdat de personages ADHD hebben heeft de film ook last van ADHD en dat is zeer nadelig voor de bloeddruk van de toeschouwer in de bioscoopstoel. De acteurs vertolken hun rollen ongeremd en dik aangezet. Ze brullen en krijsen de dialogen in close-up. Quebecs Frans heeft zelden zo wanstaltig geklonken. Ik had na een paar minuten al een grote hekel aan de twee hoofdpersonages. De rest van de film nam mijn antipathie niet af.

Moeder Diane komt haar zoon uit een inrichting halen en de twee proberen thuis in elkaars aanwezigheid heelhuids de dagen door te komen. Ze worden geholpen door de verlegen overbuurvrouw Kyla (Suzanne Clément), een lerares die vanwege een traumatische ervaring thuis zit en moeite heeft met praten. Ze krijgt hernieuwde energie en haar stem terug dankzij de aandacht die ze krijgt van de overactieve moeder en zoon. Kyla geeft Steve bijles en weet hem zowaar ietwat te kalmeren. Ze is het warm kloppende hart van de film. Haar aanwezigheid geeft licht en ruimte in het leven van de twee lawaaimakers. Er lijkt zowaar een sprankeltje licht in het leven van Steve en Diane te gaan schijnen, voldoende om de film letterlijk open te breken. Het extreem smalle, verticale beeldformaat van 1:1 (alsof de film gemaakt is met een mobiele telefoon) gaat als een gordijn open tot een normaal formaat, een effect dat overigens al eens eerder met succes is toegepast in de sciencefictionkomedie Galaxy Quest uit 1999.

Mommy (Antoine-Olivier Pilon)

Mommy (Antoine-Olivier Pilon)

Het gebeurt de laatste jaren vaker dat een moderne film gebruik maakt van een versmald beeld, zoals eerder dit jaar in Ida en een paar jaar geleden in Fish Tank. Bij Mommy is het smalle beeld een cel waar de personages in gevangen zitten. Steve komt aan het begin van de film daadwerkelijk uit een cel en zijn moeder probeert te voorkomen dat hij weer terug in de cel belandt. Het versmalde beeld frustreert soms de kijkervaring en dat is uiteraard de bedoeling. Regelmatig valt er rechts of links iets of iemand buiten het kader en ben je geneigd in de bioscoopstoel te gaan verzitten in een poging achter het beeld te kijken, alsof je om een half openstaande deur probeert heen te kijken. Het is mooi maar ook voorspelbaar dat Steve met een eenvoudige armbeweging het beeld breder maakt. Het is niet voor het eerst dat Dolan speelt met het beeldformaat. In Tom À La Ferme worden personages ook een paar keer ingeklemd en bijna verdrukt door verkleinende kaders, ditmaal versmallende horizontalen in plaats van verticalen.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik de 139 heel erg lange minuten met zeer veel moeite heb uitgekeken. Waarschijnlijk was ik niet in de stemming om in een kleine donkere ruimte opgesloten te zitten met onvermoeibaar kijvende individuen. Slechts een paar keer werd ik getroffen door het vernuft van Xavier Dolan. We ontmoeten Diane voor het eerst als ze met de auto wordt aangereden in knap gedraaide scène gefilmd vanuit een rijdende auto van een anonieme getuige die vanaf de overkant het ongeluk ziet gebeuren. Het is een totaal onverwacht perspectief en zeer gedurfd desoriënterend zo vroeg in de film. De blik van de buitenstaander is natuurlijk de blik van de filmkijker die de rest van de film constant getuige is van de aanrijdingen tussen moeder en zoon.

Mommy (Suzanne Clément)

Mommy (Suzanne Clément)

Wat ik ook waardeer aan Dolan is dat hij in zijn zeer verbale film belangrijke zaken onuitgesproken laat en louter visueel toont. De reden voor Kyla’s trauma wordt bijvoorbeeld niet uitgebreid toegelicht. Wie goed oplet, ziet dat in haar huis veel nog ingepakt staat, behalve de portretten van haar kinderen. Haar jonge dochter maakt huiswerk aan de eettafel. Van haar zoontje zien we alleen de foto. Zijn fysieke afwezigheid suggereert dat hij is overleden. Geen wonder dat Kyla zich zo aangetrokken voelt tot de zoon en de moeder die tegenover haar huis wonen en dat ze Steve wil helpen. De aanwezigheid van deze mommy maakte de film voor mij nog een heel klein beetje dragelijk.

5/10

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *