Het gebeurt niet vaak dat een acteur een speelfilm maakt waarin hij bewust afscheid kan nemen van zijn publiek. Harry Dean Stanton kreeg die gelegenheid van debuterend regisseur John Carroll Lynch. Stanton overleed afgelopen september en liet als laatste groet de film Lucky achter.
Character actor Harry Dean Stanton (1926-2017) maakte kleine rollen groot en wist met menige bijrol een scène naar zijn hand te zetten. Hij was in staat om hoofdrolspelers te overschaduwen in de paar minuten tijd die hij in een film speelde. Soms werd dat een beetje pijnlijk voor de acteur die tegenover hem stond, zoals in The Straight Story (1999). Stanton komt pas helemaal aan het eind van David Lynch’ film in beeld en speelt heel kalm Richard Farnsworth volledig van het doek met een ontroerende monoloog.
In het landerige Lucky (John Carroll Lynch, 2017) wordt Harry kortstondig zelf overtroefd door een andere character actor. Vrijgezel Lucky wandelt dagelijks naar het centrum van het woestijngehucht waar hij woont en ontmoet op een dag generatiegenoot Fred (Tom Skerritt). Stanton en Skerritt kennen elkaar onder meer van Alien (1979), maar Lucky en Fred ontmoeten elkaar voor het eerst. De oude mannen wisselen oorlogservaringen uit en Skerritt vertelt in een monoloog over een gebeurtenis die hem nooit meer heeft losgelaten. Stanton neemt even een stap opzij in de rol van zwijgende luisteraar. Hij gunt zijn collega-acteur alle ruimte omdat hij weet dat de scène er alleen maar beter op wordt.
Lucky (Harry Dean Stanton & Tom Skerritt)
Lucky is een film met een prettig loom tempo. De bejaarde cowboy heeft geen haast meer. Hij weet dat hij zijn eindstation heeft bereikt. Zijn leven bestaat tegenwoordig uit koffie als ontbijt, rek- en strekoefeningen en kruiswoordpuzzels. ’s Avonds babbelt hij met stamgasten over het leven in het café van Elaine (Beth Grant). Het leven in het dorpje verloopt ongeveer net zo snel als de schildpad die we tijdens de openingstitels uit beeld zien wandelen. De schildpad heet Roosevelt en is van Howard, gespeeld door regisseur David Lynch met wie Stanton rond de film Lucky heeft gewerkt aan de glorieuze terugkeer van Twin Peaks.
Lucky heeft op sommige momenten iets weg van een gemoedelijke reünie met bevriende acteurs en filmmakers. Harry Dean Stanton speelt een collage van outsiders uit zijn oeuvre. Het dorpje in de woestijn zou de eindbestemming geweest kunnen zijn van zijn bekendste personage: de rusteloze Travis uit Paris, Texas (1984).
Er gebeurt op het eerste gezicht weinig in Lucky. De meest dramatische wending vindt plaats op de dag dat Lucky thuis onverwachts flauwvalt. Volgens de huisarts hoeft hij zich geen zorgen te maken, maar het voorval confronteert de oude man wel met zijn naderende einde. De dood duikt vaak op in gesprekken. De overtuigde atheïst Lucky heeft geen illusies over wat hem te wachten staat. De film biedt hem twee opties in twee licht surrealistische momenten: het gapende niets in de vorm van een duistere nachtclub en het paradijselijke groen van een idyllisch perkje langs de kant van de weg. Volgens een bord is dat hemelse paradijs helaas niet toegankelijk voor onbevoegden.
Lucky is geen grootse film, maar wel een mooi afscheid van een bijzondere acteur en alleen al de moeite waard vanwege Stantons uitvoering van het liedje Volver, Volver.
7/10
Lucky is niet de allerlaatste film van Harry Dean Stanton. Later dit jaar is hij nog te zien als sheriff in een biografische speelfilm over Frank Sinatra en Ava Gardner.