Jackie (Pablo Larraín, 2016)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

De film Jackie wordt in het februarinummer van Sight & Sound zeer kritisch besproken door recensente Violet Lucca. Een van haar kritiekpunten is de acteerstijl van titelrolspeelster Natalie Portman. Lucca vergelijkt haar spel onder meer met Marilyn Monroe die Happy Birthday, Mister President zingt. De vergelijking van Jackie Kennedy met Monroe vind ik treffend gekozen, want Jackie gedraagt zich heel bewust als een actrice. De overdreven manier van acteren past goed bij het centrale thema van de film. Jackie gaat over mythevorming en de rol die performance daarbij speelt.

De eerste van drie rode draden in Jackie is een interview dat weduwe Jackie Kennedy in 1963 geeft aan een naamloze journalist (Billy Crudup), een paar weken na de aanslag in Dallas. Ze maakt vroeg in het interview duidelijk kenbaar dat zij bepaalt hoe de mensheid terug zal kijken op het leven van John F. Kennedy en haar rol als First Lady. Ze is zich zeer bewust van de mythe die rondom haar vermoorde echtgenoot aan het ontstaan is en wil daarom zoveel mogelijk invloed uitoefenen op de inhoud van het interview.

Jackie neemt ook op 14 februari 1962 de regie in handen wanneer televisiecamera’s haar volgen tijdens een uitgebreide rondleiding door de verschillende vertrekken van het gerestaureerde Witte Huis. Het televisieprogramma werd indertijd door tientallen miljoenen mensen bekeken en leverde Jackie een speciale Emmy Award op. Haar performance sprak het grote publiek aan. The First Lady werd een televisiepersoonlijkheid.

Jackie (Natalie Portman)

De rondleiding door het Witte Huis is de tweede rode draad in de film (1). We zien hoe Jackie samen met vriendin en secretaresse Nancy Tuckerman (Greta Gerwig) vlak voor de uitzending nog even de laatste teksten doorneemt, net alsof ze een actrice is die op het punt staat de filmset te betreden. Later in de film vindt een vergelijkbaar moment plaats wanneer de First Lady voor de spiegel in het Spaans een dankwoord repeteert, enkele minuten voordat ze het presidentiële vliegtuig verlaat voor het fatale bezoek aan Dallas.

De toenemende aanwezigheid van camera’s zorgt ervoor dat Jackie’s openbare leven verandert in een performance. Spontaniteit is ver te zoeken en dat verklaart de overdreven, onnatuurlijke acteerstijl van Portman. Zelfs binnenshuis beweegt Jackie zich steeds meer alsof camera’s op haar gericht zijn, wat natuurlijk ook het geval is, want ze wordt vastgelegd door de camera’s van de Chileense regisseur Pablo Larraín (2).

De filmmuziek sluit mooi aan op het centrale thema. Larraín vroeg Mica Levi om de originele score te componeren omdat hij onder de indruk was van de muziek die zij had geschreven voor Under The Skin van Jonathan Glazer. Ook in die film uit 2013 is sprake van een performance; een buitenaards wezen (Scarlett Johansson) probeert zich te gedragen als een mens. Haar bewegingen worden begeleid door een thema waarin hoge strijkers opwaartse glissando’s spelen. In Jackie gebeurt op de soundtrack het tegenovergestelde en worden op lagere snaren neergaande glissando’s gespeeld. Ook de handelingen van Jackie zijn tegenovergesteld, want zij probeert door middel van haar performance juist een bovenmenselijke status als mythisch figuur te bereiken.

8/10


(1) De derde rode draad in de film wordt gevormd door de gesprekken tussen Jackie en de priester (een breekbare John Hurt in zijn laatste filmrol). De twee praten over grote zaken als leven en dood, mythologie en werkelijkheid. God isn’t interested in stories, zegt de priester. He’s interested in truth.

(2) Je zou kunnen zeggen dat Jackie zich in de film gedraagt als een fictief personage. In Pablo Larraíns vorige film Neruda (2016) staat ook de fictieve status van een personage centraal. De fanatieke inspecteur Óscar Peluchonneau (Gael García Bernal) komt er tot zijn schrik achter dat hij voortkomt uit de fantasie van de beroemde dichter die hij een film lang achtervolgt.

4 thoughts on “Jackie (Pablo Larraín, 2016)

  1. Waar ik me helemaal in kan vinden is dat je jezelf de vraag stelt waarom Portman zo onnatuurlijk acteert (een vraag die in nogal wat recensies gewoon omgebogen wordt tot een kritische maar uiteindelijk onnieuwsgierige observatie: “Natalie Portman overacteert”.). Die vraag stelde is mezelf ook. En ik deel je analyse hierin. Het past ook naadloos in het thema van de film, die van de bewuste mythevorming, het groter maken van de werkelijkheid.

  2. Mee eens. Dat overacteren past in haar rol: immers, Jacqueline K. was én in shock én ‘in character’ voor de camera’s én naarstig bezig het Kennedy/Camelot-sprookje in stand te houden cq te sublimeren. Ik vond het een weergaloze film die de hele tijd balanceerde op het snijvlak van (zucht naar) mythevorming en de nuchtere realiteit, misschien wel op zijn mooist gevat in de scène op het kerkhof waar meest verheven, ‘mythische’ plek voor JFK’s graf wordt gezocht terwijl Jackie ondertussen met haar hoge hakken in de modder wegzakt – maar haar schoenen niét uittrekt. Weegaloze film.

Laat een antwoord achter aan john p. Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *