Jaarlijstjes 2016: hoogte- en dieptepunten muziek en film

Facebooktwitterpinterestlinkedin

Traditiegetrouw gebruik ik de allerlaatste dag van het jaar voor een korte terugblik op de afgelopen twaalf maanden. Welke platen lagen het vaakst op de draaitafel? Welke concerten maakten indruk? Welke films bleven het langst in de herinnering rondspoken en welke hadden beter ongezien kunnen blijven? Antwoorden op deze en andere vragen vind je terug in de jaarlijstjes van 2016.

Muziek in 2016

Memorabele concerten in en nabij Amsterdam

The Ex in De Ruimte

10. Hiperson in Cinetol (8 oktober)
9. The Popgroup in Paradiso (27 november)
8. Zeus in OCCII (28 januari)
7. Oneohtrix Point Never / Gigi Masin in Muziekgebouw aan ’t IJ (23 februari)
6. Carla Bozulich / Lydia Lunch in OCCII (19 oktober)
5. Cavern Of Anti-Matter in Paradiso (1 maart)
4. Rats On Rafts & De Kift in de Tolhuistuin (22 december)
3. King Champion Sounds / Mrs Pilgrimm in De Groote Weiver, Wormerveer (16 september)
2. Canshaker Pi & Pip Blom in Oedipus Brewing, Amsterdam-Noord (18 november)
1. The Ex & Friends in De Ruimte, Amsterdam-Noord (8 januari)

Albums (een momentopname)

Cross Record

15. S. English – General Dimensions
14. Radian – On Dark Silent Off
13. Ashtray Navigations – To Make A Fool Ask & You Are The First
12. Bird On The Wire – Elephanta
11. Amber Arcades – Fading Lines
10. Deutsche Ashram – Deeper And Deeper
9. Ryley Walker – Golden Sings That Have Been Sung
8. Kaitlyn Aurelia Smith – Ears
7. Mark Pritchard – Under The Sun
6. Dave Harrington ‎– Become Alive
5. King Champion Sounds – To Awake In That Heaven Of Freedom
4. Yodok III – Yodok III
3. Georgia – All Kind Music
2. Klara Lewis – Too
1. Cross Record – Wabi-Sabi


Bijzondere uitgaven uit de archieven

Sun Ra

7. Syrinx – Tumblers From The Vault (1970-1972)
6. Julius Eastman – Femenine (1974/2016)
5. Λένα Πλάτωνος ‎– Μάσκες Ηλίου (1984)
4. Jan Huydts Trio ‎– Conception (1971/2016)
3. Daniela Casa – Arte Moderna ‎(1972)
2. Brother Ahh – Sound Awareness (1972)
1. Sun Ra – Singles (The Definitive 45’s Collection 1952–1991)


Het beste liedje in 2016 over 20-delige messensets

 

20-delige Messenset, afkomstig van het album Nachtschade van The Avonden.


Films in 2016

Juweeltjes in de thuisbioscoop

15. The Childhood Of A Leader (Brady Corbet, 2015)
Vanaf de openingstitels meegesleurd door de soundtrack van Scott Walker.
14. L’Attesa (The Wait) (Piero Messina, 2015)
In schaduw gehuld Italiaans drama over onuitsprekelijk verdriet, met hoofdrol voor Juliette Binoche.
13. Take Me To The River (Matt Sobel, 2015)
Tiener plant zijn coming-out tijdens een feestelijk bedoelde familiebijeenkomst. Afwijkend gedrag wordt in conservatief Amerika genadeloos afgestraft.
12. Train To Busan (Sang-ho Yeon, 2016)
Je kunt bij deze Koreaanse film met recht spreken van een zombiefilm in een moordend tempo.
11. Indignation (James Schamus, 2016)
Van de twee Philip Roth-verfilmingen die dit jaar uitkwamen werd het matig ontvangen regiedebuut American Pastoral van acteur Ewan McGregor wel in Nederland uitgebracht en het internationaal bejubelde Indignation niet. De acteurs in Indignation waren kennelijk niet bekend genoeg.
10. Swiss Army Man (Dan Kwan & Daniel Scheinert, 2016)
Creatief met lijk.
9. Divines (Houda Benyamina, 2016)
Stilistisch uitbundige banlieuefilm met Oulaya Amamra en Déborah Lukumuena als aanstekelijk komisch duo.
8. Wiener-Dog (Todd Solondz, 2016)
Het menselijk bestaan, in chronologische volgorde van kindertijd tot en met de oude dag, bekeken door de ogen van een treurige teckel.
7. The Witch (Robert Eggers, 2015)
6. Horse Money (Pedro Costa, 2014)
De gepensioneerde Ventura maakt in het vervolg op Colossal Youth (2006) met trillende ledematen een trage afdaling in een donker labyrint van ziekenhuis- en kantoorgangen en ontmoet daar de geesten uit zijn verleden. Horse Money vertelt geen verhaal, maar is een koortsdroom waar heden en verleden onontwarbaar door elkaar lopen.
5. Green Room (Jeremy Saulnier, 2015)
Nazi punks, fuck off!
4. Krisha (Trey Edward Shults, 2015)
3. Certain Women (Kelly Reichardt, 2016)
Het drieluik van Kelly Reichardt is alleen al de moeite waard vanwege het derde deel over een eenzame rancher (Lily Gladstone) die zich aangetrokken voelt tot een jonge advocaat ver van huis (Kristen Stewart).
2. The Fits (Anna Rose Holmer, 2015)
De elfjarige Toni (Royalty Hightower) traint het liefst mee met de schooljongens nabij de boksring, maar het meisje ontkomt toch niet aan verwachtingspatronen. Conformisme blijkt een besmettelijke ziekte.
1. Endorphine (André Turpin, 2015)


De meest meezingbare filmquote van 2016

Hootie tootie disco cutie! Hootie tootie disco cutie! Hootie tootie disco cutie! (etc.)
The Greasy Strangler (Jim Hosking, 2016)

Foute humor in 2016

The Greasy Strangler (Jim Hosking, 2016)


Klassieke heruitgaven in de thuisbioscoop

Penda’s Fen (Alan Clarke, 1974)

7. Mysterious Object At Noon (Apichatpong Weerasethakul, 2000)
6. A Brighter Summer Day (Edward Yang, 1991)
5. The Reflecting Skin (Philip Ridley, 1990)
4. Culloden + The War Game, two films by Peter Watkins (1964 + 1965)
3. A Touch Of Zen (King Hu, 1971)
2. Dissent & Disruption: Alan Clarke at the BBC 1969 – 1989
1. OUT 1, Noli Me Tangere (Jacques Rivette & Suzanne Schiffman, 1971)

Van de bovengenoemde titels nam het verzameld werk van Alan Clarke (1935-1990) en Jacques Rivette (1928–2016) de meeste tijd in beslag. Van de Britse regisseur Alan Clarke kende ik wel de televisiefilms Scum, Made In Britain, Elephant en The Firm, maar niet de rest van zijn compromisloze oeuvre. Hoogtepunten in de box van BFI zijn The Love Girl And The Innocent (1973), over dwangarbeiders in een Sovjet-concentratiekamp, het aan The Wicker Man (1973) verwante Penda’s Fen (1974), Diane (1975) met een glansrol van Janine Duvitski als incestslachtoffer, de gestileerde toneelverfilming Road (1987) met Jane Horrocks en het afstandelijk geobserveerde drugsdrama Christine (1987).

Jean-Pierre Léaud in OUT 1

OUT 1, Noli Me Tangere, het magnum opus van de vorig jaar overleden Franse regisseur Jacques Rivette, is een experimentele film van 12 uur en 9 minuten die voor het kijkgemak de vorm heeft van een televisieserie. Volgens kenners hebben we hier met niets minder te maken dan de heilige graal van de Franse cinema. OUT 1 was niet eerder in volle en gerestaureerde glorie voor iedere cinefiel toegankelijk, maar is dankzij Arrow Academy sinds januari 2016 verkrijgbaar in de kostbare en gelimiteerde box The Jacques Rivette Collection. Wie vrolijke experimentele cinema verwacht à la Céline Et Julie Vont En Bateau (1974) zal enige moeite hebben bij de langdurige geïmproviseerde toneelrepetities waar OUT 1 vol mee zit. Buitenstaanders Jean-Pierre Léaud en Juliet Berto proberen ieder afzonderlijk tot de twee toneelgroepen door te dringen om het geheim te ontrafelen van een ondergrondse beweging die is ontsproten uit de Parijse studentenopstand van mei 1968. Regisseur Éric Rohmer legt in een korte gastrol uit welke rol het werk van Honoré de Balzac speelt in de plot.


Beste film noir die ik in 2016 voor het eerst zag

 

Ride The Pink Horse (Robert Montgomery, 1947)


Documentaires in de bioscoop en op dvd

De Kinderen Van Juf Kiet

13. De Palma (Noah Baumbach & Jake Paltrow, 2015)
Meestal heeft regisseur Brian De Palma helemaal geen zin in interviews en zie je hem bij elke nieuwe vraag steeds ongeduldiger op zijn stoel schuifelen. Daar heeft hij in het carrièreoverzicht De Palma gelukkig geen last van.
12. Above and Below (Nicolas Steiner, 2015)
Een blik in de afvoerputten van Amerika.
11. Tickled (David Farrier & Dylan Reeve, 2016)
Een bizar staaltje onderzoeksjournalistiek over kietelcompetities waarbij het lachen snel vergaat.
10. The Fear Of 13 (David Sington, 2015)
Een verhaal is zo goed als zijn verteller.
9. Presenting Princess Shaw (Ido Haar, 2015)
Documentaires als HyperNormalisation en Lo and Behold tonen de donkere kant van internet. Presenting Princess Shaw laat zien dat er ook iets moois kan ontstaan wanneer de wereld kleiner wordt.
8. El Botón De Nácar (Patricio Guzmán, 2015)
7. Strike A Pose (Ester Gould & Reijer Zwaan, 2016)
6. Weiner (Josh Kriegman & Elyse Steinberg, 2016)
Narcisme en politieke ambities zijn geen ideale combinatie.
5. 13th (Ava DuVernay, 2016)
Racisme is zo diep in de Amerikaanse cultuur geworteld omdat het is geïnstitutionaliseerd. Er blijkt sinds de afschaffing van de slavernij weinig veranderd. The Birth Of A Nation (1915) is slechts een van de grote boosdoeners.
4. HyperNormalisation (Adam Curtis, 2016)
De leugen regeert.
3. Heart Of A Dog (Laurie Anderson, 2015)
2. Fuocoammare (Gianfranco Rosi, 2016)
1. De Kinderen Van Juf Kiet (Petra en Peter Lataster, 2016)


Enkele films waarbij ik vroegtijdig ben afgehaakt

El Olivo

  • Special Correspondents (Ricky Gervais, 2016)
  • Skiptrace (Renny Harlin, 2016)
  • Solitary (Sasha Krane, 2015)
  • The Monster (Bryan Bertino, 2016)
  • El Olivo (Icíar Bollaín, 2016)

Vaak merk je binnen de eerste tien minuten of een film iets gaat worden of niet. Als binnen die korte tijd de humor pijnlijk onleuk is (Special Correspondents), de film meer een circusact is dan cinema (Skiptrace), het script uit onuitgewerkte dialogen bestaat (Solitary) of als blijkt dat een actrice verkeerd is gecast (The Monster) dan wordt het tijd om te stoppen met kijken en iets anders te gaan doen. Thuis gaat dat eenvoudiger dan in de bioscoop. Dat El Olivo geen hoogvlieger was, had ik meteen door tijdens een vroege scène waarin iemand in een druk café met overdreven ophef reageert op de practical joke van hoofdrolspeelster Anna Castillo. Ik bleef in eerste instantie zitten in de Parisienzaal van de FilmHallen omdat ik anders voor niets helemaal naar de andere kant van de stad was gefietst. Gelukkig viel halverwege de ondertiteling weg en had ik alsnog een goed excuus om de zon weer op te zoeken.


Films in 2016 die ik voor onbepaalde tijd heb uitgesteld

 

Ma Loute (Bruno Dumont, 2016)


Jammer maar helaas in de thuisbioscoop

Cosmos

  • Chi-raq (Spike Lee, 2015)
  • Dog Eat Dog (Paul Schrader, 2016)
  • The Tag-Along (Wei-hao Cheng, 2015)
  • Microbe & Gasoline (Michel Gondry, 2015)
  • Attack On Titan Part 2 (Shinji Higuchi, 2015)
  • Sisters (Jason Moore, 2015)
  • Cosmos (Andrzej Zulawski, 2015)

De zwanenzang van Andrzej Zulawski (1940–2016) wordt door veel filmkenners bejubeld. Op een enkele uitzondering na kan ik de overdreven theatrale stijl in Zulawski’s eerdere films wel waarderen, maar in Cosmos tart hij me met de onuitstaanbare hysterie van actrice Sabine Azéma en de lollig bedoelde brabbeltaal van acteur Jean-François Balmer. Het lukte mij niet daar doorheen te kijken. Naarmate de film vorderde maakte teleurstelling plaats voor frustratie. Misschien geef ik Cosmos in 2017 een tweede kans, net als The Assassin van Hou Hsiao-Hsien en The Wailing van Na Hong-jin.


Tijdverspilling in de bioscoop (in willekeurige volgorde)

Le Confessioni

  • The Sea Of Trees (Gus Van Sant, 2015)
  • Absolutely Fabulous: The Movie (Mandie Fletcher, 2016)
  • Knielen Op Een Bed Violen (Ben Sombogaart, 2016)
  • Tales (Rakhshan Bani-Etemad, 2014)
  • Freeheld (Peter Sollett, 2015)
  • Ghostbusters (Paul Feig, 2016)
  • The Boy (William Brent Bell, 2016)
  • Money Monster (Jodie Foster, 2016)
  • London Has Fallen (Babak Najafi, 2016)
  • The Family Fang (Jason Bateman, 2015)
  • Me Before You (Thea Sharrock, 2016)
  • La Pazza Gioia (Paolo Virzì, 2016)
  • Le Confessioni (Roberto Andò, 2016)

Hoogtepunten in de bioscoop

In onderstaand overzicht ontbreken een paar films omdat ze een jaar geleden al zijn genoemd in het jaaroverzicht van 2015. Daarom geen Experimenter (Michael Almereyda, 2015), Liza The Fox-fairy (Károly Ujj Mészáros, 2015) en Me and Earl And The Dying Girl (Alfonso Gomez-Rejon, 2015). The Forbidden Room had ik vorig jaar al gezien tijdens het Imagine Film Festival en indertijd uitgebreid besproken. Dan blijven deze vijftien films over:

15. Arrival (Denis Villeneuve, 2016)
14. Mãe Só Há Uma (Anna Muylaert, 2016)
13. Arabian Nights (Miguel Gomes, 2015)
12. L’Avenir (Mia Hansen-Løve, 2016)
11. La Tierra Y La Sombra (César Augusto Acevedo, 2015)
10. The Revenant (Alejandro G. Iñárritu, 2015)
9. Bacalaureat (Cristian Mungiu, 2016)
8. Next To Her (Asaf Korman, 2014)
7. The Red Turtle (Michael Dudok de Wit, 2016)
6. El Abrazo De La Serpiente (Ciro Guerra, 2015)
5. Cemetery Of Splendour (Apichatpong Weerasethakul, 2015)
4. Heart Of A Dog (Laurie Anderson, 2015)
3. Fuocoammare (Gianfranco Rosi, 2016)
2. De Kinderen Van Juf Kiet (Petra en Peter Lataster, 2016)
1. Toni Erdmann (Maren Ade, 2016)

 

Film is voor velen een ideale manier om even te ontsnappen aan de werkelijkheid. Ik verlies me soms graag in pure cinema waarbij beelden het verhaal vertellen en woorden zoveel mogelijk of volledig achterwege blijven (The Revenant, The Red Turtle). Uit droomfabriek Hollywood komen weinig films die de kijker aanmoedigen om de ogen wijd te openen te houden en alert en scherp te blijven. Als we de Thaise film Cemetery Of Splendour mogen geloven verkeert de mensheid in een permanente slaaptoestand.

We staan machteloos tegenover de onbeheersbare conflicten in de wereld. Het is lastig eerlijk en principieel te blijven wanneer je wordt omringd door corruptie (Bacalaureat). Er komt een moment dat je het spelletje mee moet spelen. In de bioscoop werd de oplossing voor het wereldleed onder meer gevonden in een volledig nieuwe manier van communiceren (The Arrival). Anderen zochten troost in spiritualiteit (Heart Of A Dog).

De films in mijn top 3 van 2016 stellen onder meer onverschilligheid en het verzet daartegen centraal. In de documentaire Fuocoammare lijken de inwoners van Lampedusa zich te hebben afgesloten van de dagelijkse stroom vluchtelingen. Zelfs als je met je neus bovenop het nieuws zit blijkt de ellende van anderen ver van het bed. De documentaire De Kinderen Van Juf Kiet brengt de trauma’s van vluchtelingen heel dichtbij door zonder commentaar de gezichten van vluchtelingenkinderen af te lezen. Juf Kiet laat zich overduidelijk niet leiden door onverschilligheid. In de Duitse komedie Toni Erdmann probeert vader Winfried de ziel te redden van dochter Ines en te voorkomen dat ze zichzelf verliest in een onverschillige neoliberale maatschappij.

Ook de moeite waard: A Bigger Splash, High-Rise, Anomalisa, Chronic, Don’t Breathe, Suburra, Louder Than Bombs, Room, Tonio, Les Ogres, La La Land, Neruda en I, Daniel Blake.

12 thoughts on “Jaarlijstjes 2016: hoogte- en dieptepunten muziek en film

  1. Mooi overzicht en jij hebt zoveel films gezien van dit jaar die ik niet gezien heb. Ik kijk redelijk veel documentaires, maar toch zijn er redelijk wat die ik nog moet kijken als ik het zo zie.

    Alvast een fijn 2017 toegewenst!

  2. @Nostra: Bedankt. Ik wens jou ook het allerbeste voor het nieuwe jaar.

    @Kurt: Ik weet zeker dat Toni Erdmann ook bij jou in de smaak gaat vallen. De 2 uur en 42 minuten vliegen voorbij.

  3. hier ook een stem voor La Pazza Gioia!

    verder natuurlijk wél weer een heerlijke lijst Gert, ik denk dat ik er met het grootste gemak 30 kijktips uit kan ‘peuren’. (net als vorig jaar, en het jaar daarvoor, en het jaar daarvoor)

    verder ook nog een kleine hoera voor Ryley!

  4. Alan Clarke maakte geen series. De box van BFI bevat louter op zichzelf staande titels, met soms korte films (niet langer dan een half uurtje) en voor het merendeel films op speelfilmlengte. Vooral de op 16mm gedraaide films zien er erg goed uit.

    Wat betreft La Pazza Gioia: het klikte waarschijnlijk gewoonweg niet tussen Valeria Bruni Tedeschi, Micaela Ramazzotti en mij, terwijl ik tijdens het lange openingsshot toch echt dacht dat er iets moois zou gaan ontstaan.

    Ryley Walker doet me soms denken aan het meer toegankelijke werk van Jim O’Rourke. Fingerpicking good.

  5. Green Room en Train to Busan zijn genrefilms die zeker in de smaak zullen vallen. Green Room speelt zich net als Don’t Breathe af in een beperkte ruimte en is minstens zo benauwend spannend.

  6. Pingback: De beste films van 2016 volgens filmbloggers van filmblogs.nl! | De Protagonisten

Laat een antwoord achter aan Gwen Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *