De meest opbeurende film van de vijf die ik dit jaar tijdens het IDFA heb uitgekozen is The Gates, een film uit de koker van de gebroeders Maysles, mede verantwoordelijk voor direct cinema. Ze begonnen hun project in 1979, toen beeldend kunstenaar Christo samen met zijn levensgezel Jeanne-Claude aanklopte bij de gemeente van New York met hun plan Central Park twee weken lang te versieren met een lange rij, door het park heen slingerende, immense oranje poorten waarvan de wimpels bij harde wind een wapperend dak vormen voor de wandelaars.
De kosten (5 miljoen dollar) zijn voor rekening van het kunstenaarspaar zelf, maar desondanks botst het duo tegen de bureaucratie aan en worden de twee tegengewerkt door alle in en rondom het park bestaande commissies. Een vertegenwoordiger van de zwarte gemeenschap weet bijvoorbeeld op een of andere manier zelfs een raciaal probleem te maken van het beoogde kunstwerk. In 2003 kan een gewijzigde filmploeg (zonder regisseur Albert Maysles’ in 1987 overleden broer David) de camera’s weer oppakken nadat burgemeester Bloomberg zonder enig probleem toestemming geeft. De begroting is inmiddels opgelopen tot 20 miljoen dollar, maar dat kan de inmiddels wereldberoemd geworden Christo zich moeiteloos permitteren.
The Gates kent een ouderwetse vertelstructuur in drie bedrijven. Na de lange weg tot toestemming volgen we in het middenstuk de voorbereidingen, van tekentafel tot en met de honderden vrijwilligers die de grote poorten op de parkpaden omhoog duwen. Sommige van de vaste parkbezoekers zijn sceptisch of staan ronduit vijandig tegenover de tijdelijke ingreep in hun vertrouwde omgeving. De critici staan uiteindelijk in de minderheid nadat in het laatste en langste gedeelte van de film het kunstwerk feestelijk wordt geopend en de koude februarimaand wordt opgewarmd door de massaal toestromende, veelkleurige menigte. Vanuit een helikopter gefilmd is te zien hoe indrukwekkend het oranje over de paden slingert als bloed door aderen. De film weet aannemelijk te maken dat het kunstwerk verbroedert en verbroedering kan een stad met de littekens van 9/11 goed gebruiken.