IDFA 2007 (1): Elle S’Appelle Sabine (Sandrine Bonnaire, 2007)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

mynameissabine

De Franse actrice Sandrine Bonnaire portretteert in de documentaire Elle S’Appelle Sabine het tragische bestaan van haar autistische zus Sabine. Op oude videobeelden oogt Sabine met haar donkere krullen eerder als de zus van Isabelle Adjani. Als een schone filmster drijft ze in het schuim van de branding. Aan haar ogen kun je zien dat de geest van Sabine in de war is en dat ze onze wereld anders ervaart en anders reageert dan de gemiddelde mens.

De schok is groot wanneer de nieuwe Sabine in het filmkader stapt. Is dit werkelijk dezelfde vrouw? Het lijkt een zieke, omgekeerde, negatieve make-over. De engel is veranderd in een hulpeloze hulk. Na vijf jaar opsluiting in een ziekenhuis is ze opgeblazen door de medicijnen en is alle creatieve energie uit haar lichaam gezogen. Haar haar is gekortwiekt, haar torso hangt vermoeid boven haar brede heupen, haar wantrouwend kijkende ogen liggen diep in donkere kassen en ze kwijlt haar bovenkleren nat. Frustratie uit ze door te slaan of zichzelf in de handen te bijten. Wat is er in godsnaam gebeurd in die vijf opgesloten jaren?

Het contrast tussen de oude en de nieuwe Sabine is zo groot dat het zeer doet naar haar te kijken. Van de sporadische vrolijkheid, zoals tijdens de reis van beide zussen naar New York in 1993, is geen spoor meer. De lach is verruild voor naar beneden hangende lippen. Het is zwaar om langdurig te kijken naar Sabine’s dagelijkse belevenissen, want je hebt nooit het gevoel dat het ooit nog goed met haar zal komen, ook al deelt ze het nieuwe tehuis met slechts een handjevol andere cliënten en wordt ze tegenwoordig liefdevol verzorgd door geduldige verplegers.

Sommige bezoekers in Tuschinksi 1 gniffelen als Sabine telkens dezelfde vraag stelt aan haar filmende zus, want Sabine is constant bang dat Sandrine weg zal gaan en wil constant de bevestiging horen van het tegendeel. Er valt echter niets te lachen. Het verhaal van de zieke vrouw (psycho-infantiel met autistische kernmerken, is de officiële diagnose) komt ijskoud over de kijker heen. Mijn eerste emotie was ontzetting, tot aan de laatste scène waarin Sabine terugkijkt naar zichzelf in het vliegtuig richting New York en ze het op een hartverscheurend huilen zet. Tranen van vreugde zegt ze zelf, maar het doet desalniettemin pijn om haar zo te zien. Over Elle S’Appelle Sabine hangt het grote schuldgevoel van Sandrine Bonnaire – in hoeverre is zij verantwoordelijk geweest voor de deplorabele staat waarin haar zus verkeert?