Rewire Festival in Den Haag vond vorig jaar noodgedwongen online plaats. De elfde editie was afgelopen weekend gelukkig weer fysiek te bezoeken. Op zondag reisde ik naar de hofstad om in ieder geval Mabe Fratti en SOON niet te missen. De rest van de dag liet ik me verrassen.
In tegenstelling tot eerdere edities van het Rewire Festival in Den Haag deed podium PAARD ditmaal niet mee op de laatste festivaldag. PAARD is altijd een prettige uitvalsbasis. Je kan binnenshuis vanwege de twee zalen switchen tussen optredende acts en hebt er de meeste kans op ontmoetingen met bevriende festivalgangers. Omliggende podia zijn nabij genoeg om de oversteek te wagen en op tijd bij een volgend optreden te zijn. Zonder PAARD waren de afstanden afgelopen zondag soms net te groot om me snel van de ene naar de andere zaal te verplaatsen. Bekenden groette ik nu even in het voorbijgaan op straat.
Het hart van Rewire had zich gevoelsmatig verplaatst rondom nieuwe concertzaal Amare aan het Spui. Op het plein voor de ingang stond in het zonnetje een achtergelaten microfoon straatgeluiden op te nemen. Binnen trof ik een interieur aan dat doet denken aan TivoliVredenburg, maar dan zakelijker en zonder franje vormgegeven. Amare is functioneel ingericht met rechte routes, zoals die via roltrappen naar de bovenste verdieping. Het concertgebouw is uiterlijk kleurloos, maar uiteindelijk gaat het om de muziek en hoe die het beste tot zijn recht komt. Het geluid was prima in de Conservatoriumzaal. De straatgeluiden hadden zich een weg weten te vinden naar het begin van het concert A Sonically Open City van Oceanic en Ensemble Klang.
Producer Oceanic (Job Oberman) stond als een dirigent met zijn rug naar het publiek. Hij verzamelde de live voortgebrachte klanken van blazers, percussie, gitaar, piano en zang en verwerkte en verweefde die met behulp van elektronische apparatuur. De muzikanten verbeeldden het stadsrumoer door dissonanten toe te voegen aan een tonale basis. De zangeres wisselde lange noten af met korte exclamaties. Elk geluid keerde in verwrongen vorm terug, alsof het werd verteerd en uitgespuwd. Saxofoons en trombone soleerden door elkaar. De gitarist speelde voornamelijk atonaal, terwijl de percussionist ritmepatronen opbouwde. Oceanic voegde af en toe een stevige beat toe, maar gelukkig nooit plat four-on-the-floor. Op een groot scherm schoven blokken langs elkaar met video’s van de muzikanten die live voor ons speelden. Op het scherm zag je fragmenten van hun muzikale expedities in en vlak buiten de stad. Het is altijd een pluspunt als muziek en video een eenheid vormen en beeld bij een concert niet louter een decoratieve functie heeft.
Aan de overkant van Amare had zich bij Theater aan het Spui een rij gevormd waarvan een deel al buiten stond. Zaal 1 zat helemaal vol bij het optreden van Mabe Fratti. De in Guatemala geboren en in Mexico wonende experimentele celliste en zangeres had drie muzikanten meegenomen. De twee rechts zorgden voor elektronische ruis. De gitarist links bewoog voor de versterker en overheerste in de eerste paar nummers net iets te veel met zijn volumineuze schrille tonen. Korte tijd leek het alsof de band in een houtzagerij speelde. Dat was nogal een contrast met de ingetogen nummers op Fratti’s album Será Que Ahora Podremos Entendernos (2021). Halverwege de set hield de gitarist zich in en stond de cello van Mabe Fratti weer centraal. De warme basnoten en scherpe flageoletten werden niet langer meer overwoekerd door noise, maar gingen een geslaagde symbiose aan.
Grote publiekstrekkers elders in de stad zorgden ervoor dat het in Korzo aan het begin van de avond niet zo druk was. Er bleef in de studiozaal genoeg ruimte over om dicht in de buurt van het podium te kunnen staan tijdens het optreden van SOON. Het concert van het duo eerder dit jaar in OCCII was me goed bevallen en een belangrijke reden om naar Den Haag af te reizen. De setlist bleef grotendeels onveranderd. Na een kalme opener, waarin de gitaar akkoorden uitademde, zette de bassynthesizer de hartslag in van Wollemi Pine. Het lange nummer heeft een eenvoudige basis waar Liú Mottes telkens veranderende gitaarpartijen overheen kan spelen. De gitarist doet dat zonder in herhaling te vallen. De leegtes tussen de akkoorden maakte de muziek extra spannend. Muziek gaat ook om wat niet gespeeld wordt. Drummer Jochem van Tol stelde zich opnieuw dienstbaar op. Hij gaf Mottes alle gelegenheid om het publiek te verrassen. Ook Van Tols gebruik van elektronica bleef bescheiden. Het geluid was in Korzo zo helder afgesteld dat de spaarzame zang van Mottes ondanks de fluistersterkte goed te verstaan was. Het duo klonk nog dichterbij dan ze fysiek toch al waren.
Ik bleef in Korzo voor het volgende optreden in de grote zaal. Daar werd de duisternis verlicht door muzikant en zangeres Yamila. Ze haalde beurtelings haar stem en cellospel door effectapparatuur en laptop en vermenigvuldigde zichzelf tot koor of cello-orkest. Futuristische elektronica werd vermengd met sacrale klanken met echo’s uit een ver verleden. Yamila’s Spaanse afkomst trad een enkele keer nadrukkelijk op de voorgrond, vooral in de compositie waarin een flamencogitaar uit de laptop ontsnapte. Een enkel nummer was me vanwege overheersende synthesizerpatronen iets te veel Jean-Michel Jarre. Het optreden was het krachtigst wanneer Yamila zich beperkte tot haar stem. De muziek ging gepaard met een lichtshow die bij vlagen te beleven was als een driedimensionale versie van de lichttunnel uit de film 2001: A Space Odyssey.
Voordat ik de trein terug naar huis pakte, nam ik nog even een kijkje bij het Amerikaanse duo LEYA in de Lutherse Kerk. De akoestiek was uitermate geschikt voor hun wonderlijke muziek. Harpiste Marilu Donovan heeft haar instrument zo alternatief gestemd, dat haar spel niet anders te omschrijven is als vals. Violist Adam Markiewicz speelt wel in een conventionele stemming. Hij kreeg het voor elkaar om met zijn zuivere noten die van Donovan enigszins recht te trekken, ondertussen zingend met plechtige falsetto. Waarschijnlijk is het repertoire bij diepere bestudering afwisselender dan het op het eerste gehoor overkwam. Vanwege de eenvormigheid had ik niet de behoefte om het einde van het concert af te wachten.
Op de terugweg zorgden een piepende sluis tussen twee treincompartimenten en ringtones vanuit de naastgelegen eersteklascoupé voor een gepast slotconcert.