Tot ongeveer halverwege Copie Conforme had ik het idee naar een film van Richard Linklater te kijken. Wandelend door een toeristische omgeving babbelen schrijver James Miller (William Shimell) en Elle (Juliette Binoche) namelijk net zoveel over het leven en hun relatie als Jesse (Ethan Hawke) en Celine (Julie Delpy) tijdens hun wandeling door Wenen in Before Sunrise (1995). In het boek dat James in Toscane tijdens een lezing komt toelichten, schrijft hij over de verhouding tussen het origineel en de kopie. Misschien is de vergelijking met Before Sunrise daarom niet zo gek, aangezien de sequel Before Sunset (2004) wat betreft idee, vorm en hoofdrolspelers als een kopie van de film uit 1995 beschouwd kan worden. Pas als James en Elle even uitrusten in een heel klein koffiehuis, begint hun rollenspel en wordt Copie Conforme een typische film van Abbas Kiarostami. Het spel tussen werkelijkheid en reproductie van de werkelijkheid is de rode draad in zijn werk.
James wordt in Toscane in de rol gemanoeuvreerd van Elle’s echtgenoot en hun discussie over kunst slaat om in een echtelijk dispuut. Is James daadwerkelijk de man van Elle of dient hij als surrogaat van de echtgenoot en speelt hij mee om Elle van dienst te zijn in de verwerking van haar haperende huwelijk? De twee passeren tijdens hun wandeltocht meerdere andere paartjes. Het lijkt alsof James en Elle omringd worden door kopieën van zichzelf. Hun verleden wordt vertegenwoordigd door het pasgetrouwde jonge stel dat hun huwelijksfeest viert met familie en vrienden. Een middelbaar toeristenechtpaar staat voor de nabije toekomst (*). De laatste kopie van Elle en James is het uit een kerk schuifelende bejaarde echtpaar.
Kijkend naar al deze dubbelgangers uit verleden en toekomst schoot me nog een andere film in gedachten waarin een echtpaar om therapeutische redenen een rollenspel speelt: Blind Date met Peer Mascini en Renée Fokker. Het voorbeeld is in verband met de thematiek van Copie Conforme extra relevant omdat van Theo van Goghs film uit 1996 ook een kopie bestaat: de remake van Stanley Tucci uit 2007.
(*) Het is geen toeval dat de man van het echtpaar gespeeld wordt door Jean-Claude Carrière, de scenarist van Luis Buñuel en onder meer verantwoordelijk voor het script van Cet Obscur Objet Du Désir (1977), een film waarin twee versies van een personage voorkomen.
8/10