Angels & Demons (Ron Howard, 2009)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

angelsanddemons

Als de boeken van Dan Brown net zo slecht zijn als de verfilmingen ervan, laat ik zijn werk liever links liggen. De verfilming van The Da Vinci Code (2007) werd indertijd terecht gefileerd door de critici. In die film moet Tom Hanks, in de rol van symboliekdeskundige Robert Langdon, heel veel uitleg geven en heel veel rennen, wat net zo spannend is als het volgen van colleges door een professor die zijn lezing geeft terwijl hij aan het joggen is door de collegezaal.

De ontknoping van The Da Vinci Code kwam geenszins als een verrassing – de aap uit de mouw zat al vanaf halverwege de film ongeduldig naast me op de bioscoopstoel te schuiven. Is het einde in het boek ook zo voorspelbaar? Laat maar, ik wil het niet weten. Ik had me voorgenomen enkel naar het vervolg Angels & Demons te gaan als ‘mijn’ Het Parool de film minstens drie sterren gaf. En verdomd, recensent Fritz de Jong vond het drie sterren waard. Helaas lees ik recensies pas nadat ik de films in kwestie heb gezien en daarom kwam ik er te laat achter dat de extra sterren voornamelijk waren gebaseerd op het verbeterde kapsel van de hoofdrolspeler.

Angels & Demons heeft meer vuurwerk dan The Da Vinci Code, maar verder is het minstens zo’n monstrum als de voorafgaande film. Het verhaal is weinig meer dan spoorzoekertje voor volwassenen. Als je ’s nachts het huis van Tom Hanks binnendringt en hem wakker schudt met de vraag: tell me all you know about the Illuminati, is de kans groot dat hij, nog half in slaap, alle ins & outs van deze duistere katholieke afsplitsing moeiteloos kan opsommen, al is de kans nog groter dat hij je bij de bretels pakt en roept: who the hell are you and what the heck are you doing in my house?!. De acteur heeft de Illuminati voor altijd in zijn geheugen gebeiteld en gebruikt de term vaker dan het totale aantal lidwoorden in het filmscript. Vliegend, racend en rennend van de ene Roomse toeristische attractie naar de andere geeft hij zijn medespelers en de toeschouwers een spoedcursus over de geschiedenis van en de kwade bedoelingen achter de Illuminati. Kort samengevat: de Illuminati zijn de bad guys in de film.

Robert Langdon wordt ‘s avonds op het universiteitsterrein door een medewerker van de Vaticaanse politie uit een totaal verlaten zwembad gevist. In Rome is zojuist de paus overleden en vlak voordat de kardinalen zich laten opsluiten voor de verkiezing van de nieuwe paus, zijn vier van hen ontvoerd. Als de katholieke kerk zich niet opheft, zullen de vier ontvoerde kardinalen in de loop van de avond om beurten, en op een vast tijdstip, gemarteld en halfdood op monumentale plekken worden achtergelaten. De ontvoering blijft geheim voor pers en publiek. De Italiaanse politieman toont Langdon het teken van de Illuminati en haalt hem daarmee over mee te reizen naar Rome. In de volgende scène, wandelend buiten het universiteitscomplex onderweg naar het vliegtuig, begint de professor aan zijn lange lezing over de geheime orde, een lezing die hij zal uitsmeren over de filmtijd van 138 minuten.

angelsanddemons2

[Spoilers!]
In Rome ontmoet Langdon zowel het hoofd van de Vaticaanse politie (zijn opdrachtgever) als het hoofd van de Zwitserse garde (een rol van de Zweed Stellan Skarsgård). De twee instanties werken elkaar het liefst alleen maar tegen. De enige persoon die naast de professor verstand heeft van de Illuminati is camerlengo Patrick McKenna (Ewan McGregor), de kamerheer van de overleden Paus. Tijdens Langdons vliegreis zijn de zaken in Rome gecompliceerder geworden. Als alle executies zijn voltrokken, zal exact om middernacht een allesvernietigende explosie plaatsvinden. Het explosief bestaat uit een buisje antimaterie dat onlangs is gekweekt in de deeltjesversneller van Cern en nog geen seconde daarna werd gestolen. Professor Langdon wordt charmant geassisteerd door Vittoria Vetra (Ayelet Zurer), een medewerkster van het Zwitserse onderzoekscentrum. Tezamen proberen ze met hun wetenschappelijke kennis en intuïtie de Illuminati een halt toe te roepen.

Om een mij onduidelijke reden werken de bad guys hun executies af volgens een spoor dat eeuwen geleden door hun voorvaderen en met hulp van beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini is achtergelaten. Beeldhouwwerken van Bernini wijzen letterlijk naar de plaatsen waar de vier dode kardinalen om beurten zullen worden achtergelaten. Petje af voor de verantwoordelijke handlanger van de moderne Illuminati (Nikolaj Lie Kaas). Het is razend knap hoe hij deze ingewikkelde opdracht helemaal in zijn eentje weet uit te voeren en dat vaak ongezien op drukke kerkpleinen. De werkmethode van de geheime orde is zo ridicuul gecompliceerd dat het onmogelijk serieus is te nemen.

Neem nu het toegetakelde lijk van de eerste gedode kardinaal. Het slachtoffer (inclusief brandmerk op de borst met het woord van een van de vier elementen) wordt namelijk op een plek achtergelaten die zo goed verstopt is, dat hij nooit en te nimmer door gewone stervelingen gevonden kan worden, terwijl dat blijkbaar uiteindelijk wel de bedoeling is. Want hoe kan de politie zonder lijk weten dat de executie is uitgevoerd en dat het de Illuminati dus menens is? De enige die het lijk kan vinden is de professor, maar de Illuminati kunnen niet weten dat hij door het hoofd van de Vaticaanse politie op het laatste moment is ingehuurd. In het idiote plan van de kwaadwillende partij moet het explosief bijtijds gevonden worden, omdat het onschadelijk maken van dat explosief onderdeel van het einddoel is. De hele opzet van de Illuminati zou in duigen vallen als de professor er niet was geweest. De geheime orde gaat er dus a priori van uit dat de dienstdoende instanties de slimme Langdon om deskundig advies gaan vragen en dat de professor zal slagen in het oplossen van de puzzel.

Er zijn echter te veel factoren die de missie zelfs voor James Bond tot een onmogelijke maken. Het script zorgt er heel slim voor dat professor Langdon weinig tijd wordt gegund om alle benodigde aanwijzingen snel te vinden. De professor heeft oponthoud omdat hij informatie nodig heeft uit de voor buitenstaanders verboden Vaticaanbibliotheek. Als het hem eenmaal lukt binnen te komen, wordt hij ook daar geconfronteerd met allerlei tegenslagen. Het gevolg: de professor is constant net op tijd en pas een paar minuten voor de executie van een kardinaal op de plaats delict. Slechts op het nippertje is hij in staat het explosief te vinden. Het onverbiddelijk doortikken van de klok werkt in het voordeel van het verhaal. Het scenario lijkt door al die complexiteit heel erg slim, maar valt door de mand wanneer mensen direct met elkaar geconfronteerd worden.

Het meest domme moment is de laatste confrontatie tussen de moordenaar (de eerder genoemde Nikolaj Lie Kaas) en Langdon. Samen met Vittoria staat de professor na een vuurgevecht oog in oog met de doorgedraaide Deen. Je zou denken: als ik in de schoenen van de Deen had gestaan had ik de twee helden direct neergeschoten. Maar nee, de moordenaar laat de helden leven, omdat hij geen opdracht heeft gekregen hen neer te schieten (?!). Het komt de scriptschrijvers wel heel goed uit dat de Deen na al het martelen, doden en neerschieten van voor hem anonieme achtervolgende agenten, opeens principiële trekjes begint te krijgen.

Los van de film ben ik ook niet echt te spreken over de Nederlandse ondertiteling. Die bevat te veel anglicismen en te veel letterlijke vertalingen. Het meest stuitende voorbeeld daarvan is het Franse Les Pays-Bas dat wordt vertaald als De Lage Landen in plaats van Nederland.

Is er nog iets positiefs te vertellen over de film? Nou, vooruit dan maar. De link tussen wetenschap en religie wordt heel aardig gelegd door de ellenlange buizen in het wetenschapscentrum te Cern visueel te linken aan de buizen van de schoorsteen in het Vaticaan waar aan het eind van de film witte rook uitkomt.

Mijn abonnement op Het Parool heb ik ondertussen opgezegd.