Amour (Michael Haneke, 2012)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

amour

Vrijwel direct na een bioscoopbezoek haal ik bij thuiskomst de kranten en filmbladen die ik bewaard heb tevoorschijn om me verder te verdiepen in de film. Tijdens het lezen van de artikelen en recensies over Amour viel me het grote kwaliteitsverschil op tussen de Nederlandse en de Engelstalige filmpers.

Van de artikelen die ik las na het zien van Amour waren de interviews in Filmkrant #348 en de NRC van 15 november het minst interessant. Ze zijn allebei overduidelijk afgenomen tijdens een groepsgesprek op een druk festival. Een weinig bevlogen klinkende Michael Haneke geeft in beide gevallen vrijwel identieke antwoorden op dezelfde vragen. Het enige verschil tussen de interviews is de naam van de filmjournalist bovenaan het stuk. Waarom dit soort rondetafelgesprekken nog steeds plaatsvinden, is mij een raadsel. De journalist, de filmmaker en de lezer, niemand heeft uiteindelijk profijt van dit lopendebandwerk.

De beste stukken over Amour staan onder meer in Film Comment en Sight & Sound. In editie 5 van het Amerikaanse filmblad is Joan Dupont op audiëntie thuis bij de bejaarde Franse acteur Jean-Louis Trintignant en krijgt de lezer een indruk van Haneke’s acteursregie. Het decembernummer van het Britse Sight & Sound trekt vijf pagina’s uit voor een exclusief interview van Geoff Andres met de Oostenrijkse regisseur. Hier geen ingestudeerde antwoorden, maar een geanimeerd en verhelderend gesprek over onder meer casting (Emmanuelle Riva was niet de eerste keus als Trintignants tegenspeelster), het gebruik van muziek, het intermezzo met de schilderijen, de toenemende invloed van Anton Tsjechov, de overeenkomsten met Haneke’s eerste speelfilm Der Siebente Kontinent (1989) en waarom Amour de meest persoonlijke film uit zijn carrière is.

In dezelfde editie van Sight & Sound staat ook een sterke recensie van Catherine Wheatley. Over de gevolgen van de beroerte die Anne (Riva) aan het begin treft, schrijft ze:

Some critics have understood her descent into gibberish as dementia, but a scene in which she furiously refuses to eat or drink suggests that there is a mind trapped within the body, one which knows refusal is the only form of control left to it.

Dat verklaart waarom de film zich in een afgesloten ruimte afspeelt. Op de vroege scène in een concertzaal na, verlaat de camera nooit het appartement van het oude, muzikale echtpaar Anne en George (Trintignant). Anne is gebonden aan rolstoel en bed en George blijft thuis om voor haar te zorgen. De gezondheid van de vrouw gaat zienderogen achteruit. Ze zit als in een val opgesloten in haar lichaam en dientengevolge zit de kijker opgesloten in de film. Het lukt inbrekers niet de deur te forceren. Het gesloten huis kan alleen met grof geweld worden opengebroken, maar dan is het al te laat.

9/10