Na The Sweet Hereafter (1997) is het behelpen met de films van Atom Egoyan. Ook Adoration komt geen moment in de buurt van zijn meest geslaagde werk. In beide films ligt een tragisch ongeluk aan de basis van het verhaal en hebben overgebleven familieleden moeite het drama een plaats te geven in hun dagelijkse leven. The Sweet Hereafter beperkt zich tot de familie, maar in Adoration koppelt Egoyan het familiedrama aan de wereldproblematiek en in het bijzonder de dreiging van het terrorisme na 11 september 2001. Wat drijft een mens om zichzelf en andere, onschuldige mensen op te offeren voor een hoger doel? Hoe worden verhalen uit het verleden en uit religieuze geschriften verdraaid om mensen tot daden aan te zetten? Hoe groter het verhaal, hoe extremer de daad.
Adoration had een mooi Kammerspiel kunnen zijn over de fantasie als verwerkingsmethode, maar wordt regelmatig overstemd door extra zwaar aangezette scènes over gevoelige zaken. In het meest buitensporige moment wisselt Egoyan het beeld van het kampnummer op de arm van een bejaarde Holocaustoverlevende af met de getatoeëerde woorden six million jews op de arm van een neonazi die het Holocaustverhaal beschouwt als een leugen. Hier probeert een regisseur met veel bombarie een statement te maken. Het blijft mij alleen onduidelijk wat voor statement dat nu precies is. De opgeklopte diepzinnigheid wordt benadrukt door een al te zeer bedachte puzzelmontage.
De leugen waar Adoration op drijft is het verhaal dat de tiener Simon (Devon Bostick) verzint over de dood van zijn ouders. Ze zijn omgekomen bij een auto-ongeluk, maar de jongen, geïnspireerd door een vertaalopdracht van zijn lerares Frans, verzint dat hun dood te maken heeft met de terroristische activiteiten van zijn vader die zijn zwangere moeder op een vliegtuig naar Israël zette met een bom in haar tas. Het verzinsel gaat een eigen leven leiden, komt op internet terecht en zorgt ook buiten het klaslokaal voor hevige debatten. De meningen worden uitgebreid uitgewisseld tijdens lange internetdiscussies waarbij per keer een stuk of tien klasgenoten, en later zelfs hun ouders, via de webcam bij betrokken zijn. Ik wist niet dat dit soort sessies zo populair waren in de Canadese samenleving. Het levert in ieder geval veel geklets op door pratende hoofden op een computerscherm. Adoration is daardoor meer een computerversie van Rondom 10 dan een cinematografische belevenis.
Daarnaast maakt de filmmaker in de plot te opzichtig en te geforceerd gebruik van toeval, het ergerlijkst in de scène waarin de oom (Scott Speedman) van Simon even buiten een restaurant op adem komt na een woordenwisseling met de lerares terwijl heel toevallig Simon net in de bus langsrijdt op weg naar een privéritueel bij het oude landhuis van zijn overleden grootvader. Een groter probleem in Adoration is actrice Arsinée Khanjian in de rol van de lerares. De muze en echtgenote van Atom Egoyan is een prachtige vrouw, maar een matige actrice. Als bijrolspeelster had ik in eerdere films weinig moeite met haar. Helaas speelt ze nu een meer dragende rol en kan ik moeilijk om haar beperkingen heen. Ik heb het sterke vermoeden dat Arsinée Khanjian niet door haar neus kan ademen. Het viel me eerder namelijk op dat ze negen van de tien keer na een uitgesproken zin haar mond open laat hangen. Het is een fixatie waar ik niet meer van af kan komen en ook in deze film laat ik me er ongewild door afleiden. Haar personage stuurt en manipuleert de plot en is, in mijn ogen althans, daardoor meer een constructie dan een mens (wat versterkt wordt door de onderkoelde acteursregie van Atom Egoyan). Het lukt de actrice niet een personage te ontwikkelen dat meer is dan haar wordt aangereikt door de plot en de dialoog.