Fidelio, L’Odyssée D’Alice (Lucie Borleteau, 2014)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

fidelio1

Alice loopt in een werkpak door de machinekamer van een immens schip en maakt als werktuigkundige haar handen vuil aan met olie besmeurde hoofdmotoren. Ze doet me denken aan Ellen Ripley (Sigourney Weaver) in Alien (Ridley Scott, 1979). Ripley was een rolmodel voor sterke vrouwen in films en Alice is in Fidelio, L’Odyssée D’Alice een van haar nazaten.

Alice (Ariane Labed) werkt op vrachtschip Fidelio. Ze is een vrouwelijk Odysseus. Alice reist de wereld rond terwijl haar Noorse vriend, de stiptekenaar Felix (Anders Danielsen Lie), ongeduldig en smachtend op haar wacht. Zij noemt hem haar thuishaven, wat voor hem niet echt een geruststellende gedachte is als je weet dat ze zelden tijd thuis doorbrengt en maandenlang op zee verblijft, omringd door louter mannen. Net als de meeste bemanningsleden vindt de vrouw het normaal om aan boord kortstondige relaties aan te gaan ondanks het feit dat ze een vaste vriend heeft. De kapitein van de Fidelio is haar oude vlam Gaël (Melvil Poupaud). Ze was een leerling toen ze hem voor het eerst ontmoette. De twee pikken de liefdesdraad weer op.

Alice (Ariane Labed)

Alice (Ariane Labed)

De vrouw wordt op het schip als gelijkwaardige behandeld. Als een van haar collega’s handtastelijk wordt, weet Alice exact hoe ze hem van repliek moet bedienen. Ze is sterk, doortastend en laat niet met zich sollen. Ze is ook als werknemer gelijkwaardig en loopt dezelfde gevaren tussen de roestige machines in de ingewanden van het verouderde schip. De machines blazen sissend stoom en vormen het monster op zee, zoals de Alien in de film van Ridley Scott een gevaar vormde voor alle mannen en vrouwen op het ruimteschip Nostromo. Alice vervangt een bemanningslid dat door een ongeluk aan boord is omgekomen. Hij krijgt een zeemansgraf (net als John Hurt in Alien), niet alleen omdat hij dat het liefste wilde, maar ook omdat daarmee veel ingewikkelde administratie voorkomen wordt. Zijn dagboek is Alice’s reisgenoot en morele kompas.

Uit de dagboekfragmenten blijkt onder meer dat de man die Alice vervangt zich nergens anders thuis voelde dan op zee, maar daar ook gevoelens van eenzaamheid heeft gekend. Alice herkent die tegenstrijdige gevoelens. Ze houdt echt van Felix, maar brengt haar leven het liefst op het water door. De afstand tussen de twee wordt al in de allereerste scène symbolisch in beeld gebracht als we Alice zien zwemmen, terwijl haar vriend langs de waterkant wacht. Hij tekent haar als zeemeermin. Aan land wordt de vrouw door haar getrouwde zussen herinnerd aan het feit dat ze een gezin zou kunnen beginnen. Kinderen zijn niet aan haar besteed, al zegt ze dat niet hardop in aanwezigheid van Felix.

Ellen Ripley (Sigourney Weaver)

Ellen Ripley (Sigourney Weaver)

Aan land kan Alice niet volledig zijn wie ze wil zijn. De zeeën en oceanen geven haar de vrijheid, maar net als Ripley kan haar manier van leven ervoor zorgen dat ze er alleen voor komt te staan. Ripley blijkt in Aliens (James Cameron, 1986) een dochter thuis te hebben achtergelaten. Ze komt er bij terugkomst op Aarde achter dat de dochter vanwege tijddilatatie ouder is geworden dan zijzelf en op bejaarde leeftijd is overleden. Het meisje heeft haar moeder nooit gekend. Het gebrek aan een moedergevoel wordt Ripley door filmmaker James Cameron kwalijk genomen. Regisseuse Lucie Borleteau heeft gelukkig geen behoefte om een moraliserend oordeel over haar protagonist uit te spreken.

8/10