Iklimler (Climates) (Nuri Bilge Ceylan, 2006)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

climates1

De ruïne waar Isa (Nuri Bilge Ceylan) tijdens de openingsbeelden van Climates doorheen wandelt, zou een metafoor kunnen zijn voor de ingestorte relatie tussen Isa en zijn vriendin Bahar (Ebru Ceylan). Het Turkse paar is op vakantie door eigen land en echt plezier hebben ze niet met z’n tweeën, ondanks het stralende zomerweer. Terwijl Isa foto’s maakt van wat over is gebleven van een tempel, zit Bahar een eind verderop buiten gehoorsafstand stilletjes te huilen. Een bezoek tijdens de trip aan een bevriend echtpaar gaat gebukt onder ongemakkelijke stiltes en een ongemotiveerde lachstuip van Bahar.

De volgende dag, rijdend op de brommer, legt Bahar haar handen voor de ogen van de sturende Isa waardoor de twee bijna een ernstig ongeluk krijgen. Hun verhouding is door het voorval wel frontaal tegen een muur tot stilstand gekomen. Isa en Bahar gaan ieder hun eigen weg, letterlijk en figuurlijk. We volgen de route die Isa voor zichzelf kiest en merken dat bij de man weinig is te beleven. Het is veelbetekenend dat de Turkse regisseur/acteur Nuri Bilge Ceylan de kijker wel een blik gunt in de dromen van Bahar – zowel letterlijk tijdens een vroege droom waarin zand de verstikkende relatie verbeeldt als later in de film wanneer de vrouw een opbeurende droom beschrijft – en dat Isa zonder dromen door het leven gaat.

Nuri Bilge Ceylan weet als geen ander een raak portret te schetsen van een mannelijke lapzwans. In Uzak (2002) volgde hij de lusteloze fotograaf Mahmut en in Climates is het Isa die richtingloos door het leven banjert. Hij had al jaren geleden een onderzoek naar Turkse tempelruïnes moeten afronden en is geen moment bij machte een emotionele relatie met een vrouw aan te gaan. Zonder al te veel woorden te verspillen begint hij een onbezonnen vrijpartij met Serap (Nazan Kirilmis), de vriendin van een goede kennis van hem. Hun langdurige gerollebol op en vooral naast de bank in Seraps huiskamer oogt meer als een moeizame worsteling dan een liefdevolle aangelegenheid. Veel meer zit er voor de twee niet in.

climates2

Isa behoort tot het type mannen dat stellig beweert dat ze hun leven hebben veranderd, maar de vrouwen in zijn leven weten wel beter. Isa zal nooit veranderen en niet eens een poging in de goede richting doen. Via de gloed van het zonnelicht aan het begin van Climates tot aan de koude sneeuwvlokken aan het eind verfilmt Ceylan het falen van Isa op verstilde wijze waardoor het fatalisme van de man wordt versterkt. Er is geen filmscore om het leed te verzachten.