Four Corners (James Benning, 1998)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

fourcorners

De landschappen in James Bennings mathematisch gestructureerde films zijn stille getuigen van de geschiedenis, in het geval van Four Corners de ontstaansgeschiedenis van de Verenigde Staten en het lot van de Indianen, in het bijzonder de Navajo in het gebied waar de staten Utah, New Mexico, Arizona en Colorado elkaar raken. De experimentele documentaire bestaat uit vier delen, elk beginnend met een geschreven tekst over het ontstaan van een schilderij gemaakt door achtereenvolgens Claude Monet, Mose Tolliver, de fictieve Indiaanse muurschilderes Yukawa en Jasper Johns. Daarna komt hun belangrijkste schilderij in beeld terwijl op de soundtrack een verhaal wordt voorgedragen over incidenten uit de Amerikaanse geschiedenis. Elk deel wordt afgesloten met een montage van statisch gefilmde, verstilde landschappen waar de incidenten lang geleden hebben plaatsgevonden. De zojuist vertelde verhalen zitten in de getoonde beelden begraven.

Het verhaal onder Moses Tollivers schilderij George Washington (waarbij het dollarportret van de voormalige president lijkt op het portret van een Indiaan) speelt zich buiten de Four Corners af en gaat over Milwaukee, de grootste stad in de staat Wisconsin. De stad had decennialang een socialistisch bestuur waar alleen de blanke meerderheid voordeel van had. De zwarte minderheid werd gediscrimineerd en mocht niet meeprofiteren van de toegenomen welvaart. James Benning heeft zijn camera in de zwarte buurt neergezet en filmt onder meer een reclamebord boven een van de vele dichtgetimmerde panden. Het portret van Spike Lee, regisseur van Do The Right Thing, moedigt passanten aan vooral veel melk te drinken. De politiek geëngageerde Benning laat normaal gesproken geen humor toe in zijn strak vormgegeven werk, maar hij zal het niet erg vinden dat de scène een glimlach oproept. Het is ironisch dat een zwarte filmregisseur vanaf een billboard witte melk promoot in een stad waar de dominerende huidskleur ook wit is. De verdeling van kleuren in het portret van Lee keert terug in het huis onder de billboard.

Four Corners verscheen deze maand samen met de verwante film Deseret (1995) bij Edition Filmmuseum, het label van het filmmuseum in Wenen. Beide titels zijn goede voorbeelden van films waarin Bennings de relatie onderzoekt tussen beeld en gesproken woord. In later werk, zoals California Trilogy (1999-2001) en RR (2007), is gesproken woord volledig afwezig.

8/10