Scabbard Samurai (Hitoshi Matsumoto, 2011)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

scabbard

Vorig jaar verraste de Japanse regisseur Hitoshi Matsumoto tijdens het Imagine Film Festival met Symbol. Hij zette de lat met die zeer originele film wel heel erg hoog. Komt zijn nieuwste film Scabbard Samurai een beetje in de buurt?

Matsumoto’s speelfilms hebben tot nu toe een eenvoudig idee als basis en zijn opgebouwd uit een opeenvolging van korte komische scènes waar vaak een ritueel aan verbonden is. In zijn debuut Big Man Japan (2007) maakt een superheld (gespeeld door Matsumoto zelf) zoveel blikschade bij het bevechten van reusachtige monsters, dat de gehele Japanse bevolking hem met de rug aankijkt. Zijn gevechten worden live uitgezonden, maar de kijkcijfers zijn drastisch gekelderd. In de film worden interviews met een televisieploeg afgewisseld met confrontaties met telkens weer een nieuw verrassend monster. Iedere keer wordt de superheld net zo groot gemaakt als zijn tegenstanders, geholpen door een religieus aandoende ceremonie in een elektriciteitscentrale.

In zijn tweede film Symbol (2009) doet een man (Matsumoto) pogingen uit een witte kubus te ontsnappen. Per scène probeert hij de sleutel naar zijn mogelijke vrijheid te vinden. Elke ontsnappingspoging wordt voorafgegaan door de aanraking van vreemd uitziende knopjes die op willekeurige momenten uit verschillende plekken uit de witte muren steken. Ook in zijn nieuwste film Scabbard Samourai is het hoofdpersonage op zoek naar een manier om aan zijn gevangenschap te ontkomen.

Het titelpersonage is een oude zwervende samoerai (ditmaal gespeeld door de vrijwel tandeloze Takaaki Nomi), met bril en zonder zwaard, op de voet gevolgd door zijn veel pientere dochtertje (Sae Kumada). Hij wordt opgepakt vanwege landloperij en krijgt een mogelijkheid zijn vrijheid terug te verdienen. Daarvoor moet hij binnen dertig dagen het zieke zoontje van de landheer (Jun Kunimura) aan het lachen zien te krijgen. Elke dag krijgt hij één kans. Als de samoerai faalt, moet hij harakiri plegen. Geholpen door het dochtertje en twee bewakers verzint hij komische vondsten, eenvoudig beginnend met gekke bekken en rare dansjes tot spektakulaire stunts van absurd groot formaat, voor het grootste gedeelte uitgevoerd op de binnenplaats van de landheer.

Herhaling is een terugkerend stijlmiddel en Matsumoto zoekt daarbij de grenzen op van het verzadigingsmoment bij de kijker. Hoe vaak kun je een grap herhalen totdat het lachen vergaat? Door een van de hoofdrollen aan een klein meisje te geven, krijgt Scabbard Samourai het karakter van een kinderfilm, tegen het randje aan van kinderachtig en naïef moralistisch. Toch bleef ik ook deze keer nieuwsgierig naar de climax. Die was opnieuw onvoorspelbaar. Tot mijn verrassing hoorde ik hoe in de stoel naast me een volwassen man gesmoord sniffend zijn tranen de vrije loop liet gaan. Een huilbui op het Imagine Film Festival – het moet niet gekker worden. Ondertussen betwijfel ik of Matsumoto binnen de door hem gekozen vorm ooit nog het niveau van zijn briljante Symbol zal evenaren.

7/10