De meest ambitieuze van de drie films die ik zag tijdens het Camera Japan Festival 2011, drie weken geleden in Kriterion, was Sketches Of Kaitan City. De ambitie uit zich in de lengte van de film en de vele verhalen die Kazuyoshi Kumakiri wil vertellen over verschillende levens in Otoe.

Het havenstadje in het noorden van Japan, onder de schaduw van de berg Gagyu, krijgt de nieuwe naam Kaitan, maar de verandering van naam is geen garantie voor een verandering in levensstijl of kans op meer geluk. Veel arbeiders zijn afhankelijk van de haven. Een broer en zus hebben in hun jeugd hun ouders verloren bij een havenongeluk. Desondanks voelen ze zich zielsgelukkig met hun werk op de scheepswerf. Broer staat bijna te dansen wanneer een vrachtschip wordt gedoopt en te water gaat. De desillusie is groot als de werf wordt gesloten. Stakingsacties halen niets uit. Broer en zus hopen op meer voorspoed in het nieuwe jaar en begroeten op nieuwjaarsdag ceremonieel de zon op de top van Gagyu. Voordat we te weten komen wat er mis gaat bij de afdaling, moeten we eerst door vier andere verhalen heen.

Een wel heel erg korte schets van een alleenwonende oude vrouw en haar verdwenen kat, wonend in een krot op de plek van een gepland winkelcentrum, wordt gevolgd door een lange episode over een gasflessenverkoper. Daartussen zijn we getuige van het slechte huwelijk tussen de werknemer van het planetarium en zijn afwezige vrouw die een café runt. De gasflessenverkoper heeft ook al een problematisch huwelijk, wat een herhaling van conflicten tot gevolg heeft.

De connecties tussen de episoden zijn schaars. Het bericht van de scheepswerfsluiting keert een paar keer terug op televisieschermen en dezelfde kerstdag en oudejaarsavond passeren meerdere keren. Het ongelukkige zoontje van de gasflessenverkoper vindt zijn toevlucht in het planetarium en een assistent van de verkoper drinkt tijdens nieuwjaar een laatste borrel in het gezelschap van enkele werkloze hoertjes voordat hij zijn geboorteplaats ontvlucht en weer voor lange tijd afscheid neemt van zijn vader, een trambestuurder. Later blijken een paar personages tijdens de nieuwjaarsviering op de berg naast de broer en de zus uit het eerste verhaal te hebben gestaan.

Door de grote economische veranderingen in Kaitan City raken veel bewoners ontheemd op hun eigen geboortegrond. De veranderingen leiden tot wanhoop in de eerste episode, vastberadenheid en standvastigheid in de tweede episode, vluchtgedrag in de derde episode (de sterren in het planetarium verkiezen boven de werkelijkheid) en een poging tot het initiëren van nieuwe activiteiten in de vierde episode (de gasverkoper probeert zonder succes waterverversers aan zijn assortiment toe te voegen). De zwangere kat moet hoop voor de toekomst suggereren, maar het vertrek van de verkoopassistent, een mishandelde echtgenote, de ongelukkige kinderen en het lot van de ontslagen havenarbeider vormen bij elkaar een te somber beeld om als kijker in zulk optimisme mee te willen gaan. En als in de slotbeelden het eiland verdwijnt in de mist en het vermoeden rijst dat Kaitan City symbool staat voor heel Japan, is het reden je zorgen te maken over de gesteldheid van dat land.

De score is overigens gecomponeerd door Jim O’Rourke.

6/10