23 jaar voordat The Artist een Oscar won gaf de Afro-Amerikaanse Charles Lane al een ode aan de zwijgende film met zijn kleine productie Sidewalk Stories. In zijn dialoogloze speelfilmdebuut geeft Lane een stem aan de daklozen van de wereld. De acteur/regisseur probeert het sociale commentaar luchtig te houden door binnen een realistische hedendaagse setting een moderne draai te geven aan slapstick. Helaas pakt dat niet altijd even goed uit.
Sidewalk Stories is voornamelijk geïnspireerd door de film Tiger Bay (J. Lee Thompson, 1959), maar lijkt toch vooral op een moderne versie van The Kid van Charlie Chaplin uit 1921. Een arme cartoontekenaar is ’s nachts tijdens het doelloos slenteren door de stad getuige van een moord in een donkere steeg. De man ontfermt zich over de peuter (Nicole Alysia) die moederloos in de steeg is achtergelaten. Hij durft het meisje niet bij de politie af te geven omdat hij zo dom is geweest zijn vingerafdrukken op het moordwapen achter te laten. Het kind aan haar lot overlaten is ook geen optie en dus neemt hij de opvoeding op zich. Als hij zijn geïmproviseerde slaapverblijf afgebroken terugvindt zwerft hij met het kind door de straten van New York City. Regisseur Charles Lane speelt zelf de tekenaar. Zijn kleine postuur contrasteert op geestige wijze met de omgeving en de acteur kan guitig met zijn grote ogen rollen. Lane is echter geen Chaplin blijkt uit veel te lange scènes die komisch zijn bedoeld maar die maar niet grappig willen worden.
De eerste helft van de film is het sterkst. De straatkant nabij Washington Square Park, waar de tekenaar elke dag achter zijn ezel op klanten wacht, wordt geïntroduceerd met een knappe lange kalme tracking shot. De camera rijdt langs de verschillende straatattracties, variërend van een jongleur, een waarzegger en een danser en komt tot stilstand bij de tekenaar. In de scène valt op hoe de score van componist Marc Marder reageert op de diverse personages en ze tot leven brengt. De verschillende plaatsen in de stad hebben ook een eigen muzikaal thema, orkestraal voor het rijke gedeelte nabij het financial district en met een kleinere moderne bezetting voor de scènes in de armere buurten. Verschillende muziekstijlen wisselen elkaar af zoals in elke wereldstad verschillende soorten muziek uit de ramen schallen als je er voorbijloopt. Mede vanwege de beeldende muziek heeft de film geen titelkaarten nodig die normaal gesproken wel in zwijgende films worden gebruikt voor dialogen en toelichting. De fraaie zwart-witfotografie van Bill Dill maakt in de nachtopnamen dankbaar gebruik van schaduwen en rook.
Vanaf ongeveer de vijftigste minuut begon Sidewalk Stories mij minder te boeien. Het verhaal gaat steeds meer over de groeiende romance tussen de tekenaar en een welgestelde vrouw die hij eerder in de film heeft getekend. Ze ontmoeten elkaar een tweede keer in de kinderwinkel waar zij eigenaresse van is en waar de man opzichtig zijn zakken vult met gestolen goed. Het verhaal zou hier kunnen stoppen, want de vriendschap is voor de zwerver een ideale gelegenheid om aan de vrouw te vragen of zij in zijn plaats het kind terug zou willen brengen. De enige reden waarom hij dat verzuimt te doen is omdat het verhaal daarmee vroegtijdig voorbij zou zijn. Ik kan slecht tegen films die op een dergelijke onnatuurlijke wijze worden opgerekt.
De geloofwaardigheid wordt regelmatig op irritante wijze getart. Zo heeft de tekenaar op straat weinig succes met zijn tekenwerk, totdat hij de peuter met de potloden laat spelen en werkelijk iedere voorbijganger direct stopt en gretig geld neertelt voor de paar krassen en strepen die het kind op het witte papier heeft neergezet. Het lucratieve ‘talent’ van het kind wordt met grote interesse gadegeslagen door twee verdacht ogende sujetten (Luis Antonio Ramos en Frank John Trezza). De twee boeven lijken vanwege een idiote bandana en getekende baardstoppels rechtstreeks uit een kleuterfilm te komen. De twee bespottelijke personages verdwijnen vervolgens heel lang uit beeld om pas in de slotfase van de film terug te keren in een spannend en lollig bedoelde scène waarin een paard en wagen en een nietsvermoedend zoenend stel een belangrijke rol spelen. De meest natuurlijke van alle acteurs is de peuter. Ze steelt op aandoenlijke manier alle scènes waar ze deel van uitmaakt. Het is geen wonder dat zo vertrouwd is met de camera, want ze is de dochter van de regisseur en zag thuis ter voorbereiding elke dag een camera in de kamer.
Sidewalk Stories laat me met een dubbel gevoel achter. De makers vertellen het verhaal op knappe wijze volledig met beelden en de film is technisch dik in orde. De sociale betrokkenheid van de makers spreekt uit elk shot. Helaas is de humor op zijn best kinderachtig en zijn veel bijrollen wandelende clichés, met naast de boeven onder meer een strenge bibliothecaresse met bril en rijke dames in bontjassen.
De film is onlangs in Europa in gerestaureerde versie op dvd en Blu-ray uitgebracht door het Franse label Carlotta inclusief audiocommentaar van de regisseur en de componist, een interview met beide mannen van een half uur en A Place In Time, de eerste korte (rommelige) film van Charles Lane uit 1977 waar het personage van de tekenaar ook de hoofdrol speelt.
6/10