De gevolgen van de oorlog in voormalig Joegoslavië zorgen meer dan twintig jaar na dato voor veel schaduw in de Kroatische film On The Other Side. Een oorlogsmisdadiger keert terug uit zijn gevangenschap en brengt zijn vrouw daarmee in grote verlegenheid. De hoofdpersonages worden regelmatig bewust in het halfduister gefilmd. De camera neem daarbij vaak een opvallende positie in. Pas aan het slot worden de dubbele bedoelingen van de cameraposities verklaart.

Vesna (Ksenija Marinkovic) is tijdens de oorlog in Joegoslavië met haar twee kinderen naar Zagreb verhuisd. Twintig jaar later wordt ze op haar werk gebeld en hoort ze aan de andere kant van de lijn de stem van haar man Zarko (Lazar Ristovski). Hij heeft al die tijd in Den Haag gevangen gezeten vanwege oorlogsmisdaden en is sinds kort weer op vrije voeten in buurland Servië. Vesna is niet blij met zijn toenadering. Het nieuws van Zarko’s vrijlating brengt de schaduw van het verleden weer terug in haar leven en is zeer nadelig voor de carrières van haar zoon en dochter.

De camera bevindt zich in On The Other Side voor het merendeel heel nadrukkelijk in een andere ruimte dan waar de actie zich afspeelt. Vaak kijken we door een raam of een deuropening naar Vesna’s handelingen; bij haar thuis, op het werk of in de auto. De camerapositie suggereert dat de buitenwereld constant meekijkt en dat vertrouwde plekken, zoals de eigen woning en de werkplek, geen bescherming bieden. Het oorlogsverleden kijkt als het ware altijd naar binnen via het glas en door het kralengordijn. Het glas zorgt ook voor een spiegelbeeld waarin de vrouw met zichzelf wordt geconfronteerd.

On The Other Side (Lazar Ristovski)

Vesna probeert soms buiten beeld te blijven, zoals in de scène waarin ze bezoek krijgt van twee mannen uit haar oude dorp. Als de drie rondom de eettafel gaan zitten, blijft ze in eerste instantie verstopt achter vitrage en raamkozijn, totdat de camera langzaam naar links begint te bewegen en de lens haar alsnog in de schaduw in beeld vangt. De positie van de camera benadrukt dat het oorlogsverleden onontkoombaar is.

Er is meer aan de hand met de wijze waarop On The Other Side wordt gefilmd. De vrijwel constante positie achter glas of andere objecten is ook een manier om de filmkijker af te leiden. Zelfs de getrainde kijker loopt het risico geconditioneerd te worden door de blokkades in het beeld en heeft daardoor minder snel door dat het perspectief op enkele momenten afwijkt. Als de rest van de film op een neutrale manier was gefilmd zouden deze afwijkende scènes veel meer zijn opgevallen. Ze zijn nu dusdanig ingebed dat pas met terugwerkende kracht blijkt dat de plaats van de camera informatie heeft verschaft over het verloop van de plot.

On The Other Side (Ksenija Marinkovic)

Aan het eind van On The Other Side beseffen we dat de camera ons de hele tijd op een dwaalspoor heeft gezet. We zijn er met open ogen ingetrapt.

8/10