De Melkweg programmeert deze week een beetje onhandig en vertoont Martyrs tegelijkertijd met het Imagine: Amsterdam Fantastic Film Festival 2009. Vanwege het goedkopere toegangskaartje verkoos ik gisteravond de Lijnbaansgracht boven Tuschinski. Het nadeel: het ontbreken van festivalsfeer. Het voordeel: ik had de Melkweg Cinema helemaal voor mij alleen. Zo in mijn eentje voelde de akelig fysieke, Franse horrorfilm beklemmender dan hij al was, wat werd versterkt door het bulderende metalfestival, trillend onder mijn bioscoopstoel.
Over de inhoud van de film probeer ik zo min mogelijk te verklappen. Martyrs is voor sterke magen en voor liefhebbers van fictieve slachtpartijen waarbij schoonmaakploegen dagen, zo niet weken nodig hebben om de boel weer een beetje vrij van bloedspatten te krijgen. Zoals bij de meeste recente Franse horror (zie ook: À l’Intérieur) wordt de narigheid expliciet in beeld gebracht. Toen een beruchte foto van lingchi voorbij kwam vreesde ik voor de richting die het verhaal op zou gaan. Waarom wil ik dit zien? vroeg ik me al snel af. Deze film biedt geen uitweg en geen enkele hoop. Waarom mezelf kastijden met humorloos cultuurpessimisme? Welke grenzen ben ik aan het opzoeken? Die van mijn incasseringsvermogen of die van mijn goede smaak?
Ik merk dat dit ik soort films enkel kan uitzitten als ik de getoonde ellende op een of andere manier zin kan geven voor mezelf. Dat gebeurde bij Martyrs pas in het derde deel van de film, nadat ik dacht het ergste achter de rug te hebben. Bij de film zou ik vergelijkingen kunnen trekken met Dutroux of Fritzl. In plaats daarvan moest ik denken aan vivisectie. Zoals mensen in Martyrs op mensen experimenteren, zo worden ook elke dag dieren voor allerlei proeven opgesloten en gepijnigd. Martyrs zou uitstekend kunnen dienen als propagandamateriaal voor het dierenbevrijdingsfront.
Naarmate het verhaal vordert wordt duidelijk dat de gruwelijkheden voortkomen uit fascistoïde religieus fanatisme, een fenomeen dat helaas onuitroeibaar is en hier in de meest groteske vorm wordt getoond. Martyrs houdt in ieder geval de gedachten bezig en de nachten slapeloos. Dat kan als een compliment worden beschouwd.