In It Comes At Night probeert een gezin op een afgezonderde plek het gevaar buiten de deur te houden in een wereld die door rampspoed is getroffen. De film speelt een sluw spel met de verwachtingspatronen van de getrainde kijker.

De zeventienjarige Travis (Kelvin Harrison Jr.) verblijft met vader Paul (Joel Edgerton) en moeder Sarah (Carmen Ejogo) in een dichtgetimmerd huis midden in een bos in de hoop daar beschermd te zijn tegen een besmettelijk virus dat over de wereld waart. Travis heeft moeite met slapen en als hij eenmaal de ogen heeft gesloten wordt hij geplaagd door nachtmerries. Die zijn alleen maar erger geworden sinds de dood van zijn geliefde grootvader Bud (David Pendleton). De veiligheid van het gezin dreigt in gevaar te komen wanneer de jonge vader Will (Christopher Abbott) op een nacht hun huis probeert binnen te dringen op zoek naar eten en drinken.

It Comes At Night heeft de misleidende titel van een monsterfilm. De film is psychologische horror over mensen die hun afgelegen onderkomen moeten beschermen tegen mogelijke indringers. De post-apocalyptische toestanden en het bos als laatste toevluchtsoord zijn populair de laatste jaren. 2015 spande de kroon met films als Z For Zachariah, The Survivalist en Into The Forest. In datzelfde jaar verschenen ook de verwante films Maggie (waarin Arnold Schwarzenegger zijn besmette zombiedochter beschermt) en Hidden (waarin een gezin zich in een schuilkelder verstopt voor besmettingsgevaar). De genoemde films hebben met elkaar gemeen dat er weinig productiekosten nodig waren voor het decor en dat de spanning voortkomt uit confrontaties met buitenstaanders. Wie kun je nog vertrouwen wanneer je moet zien te overleven in een wereld waarin regels en wetten niet meer gelden?

It Comes At Night (Joel Edgerton & Kelvin Harrison Jr.)

De voornaamste locaties in It Comes At Night zijn een huis en het omringende bos. De wereldramp wordt verbeeld met close-ups van het schilderij De Triomf Van De Dood van Pieter Bruegel de Oude waarvan een reproductie in de slaapkamer van Travis hangt. De film speelt zich voor een deel af in het hoofd van het jonge hoofdpersonage. De It uit de filmtitel is de nachtmerrie die ’s nachts terugkeert als Travis eindelijk in slaap is gevallen. De nachtmerries zijn duidelijk te onderscheiden van de werkelijkheid omdat regisseur Trey Edward Shults op die momenten telkens het beeld iets smaller maakt. Boven en beneden het beeld verschijnen balken. Als de nachtmerrie voorbij is, heeft de film weer het originele formaat. Het versmalde beeld wekt de suggestie dat de kijker opgelucht adem kan halen, want er zal niets ernstigs met de hoofdpersonages gebeuren. Wat we zien is immers slechts een droom.

Het is natuurlijk de vraag of er een verschil bestaat tussen de nare droom en de dodelijke gevaren in de realiteit. De subtiele verandering van het beeldformaat conditioneert onze blik op de gebeurtenissen. Shults speelt met het verwachtingspatroon van de kijker en haalt die uiteindelijk onverbiddelijk onderuit. Er komt een moment dat het beeld kleiner wordt en je tot je schrik realiseert dat de nachtmerrie de realiteit is binnengedrongen. De laatste droom van Travis is er eentje waar hij niet meer uit kan ontsnappen.

7/10