Midnight Special
Tot nu toe ben ik nog geen recensie over Midnight Special tegengekomen waarin niet de vergelijking wordt gemaakt met Close Encounters Of The Third Kind (Steven Spielberg, 1977). De roadmovie van Jeff Nichols leent uit meer Amerikaanse sciencefictionfilms uit de jaren zeventig en tachtig, maar de overeenkomsten met Spielberg zijn zo talrijk dat je bijna zou kunnen spreken van een remake. Zoals vaker het geval is zijn de verschillen interessanter dan de overeenkomsten.
Voordat ik inga op de belangrijkste verschillen tussen Midnight Special en Close Encounters Of The Third Kind wil ik eerst toch even de meest in het oog springende overeenkomsten opsommen. Beide films gaan over een persoon die een paranormale link heeft met een andere wereld. Een geheime codering blijkt te verwijzen naar de geografische coördinaten van een ontmoetingsplaats, ver verwijderd van de bebouwde kom. Slechts één persoon is voorbestemd om zich bij de bovenaardse wezens in de andere wereld aan te sluiten. Een sympathieke wetenschapper uit het militaire kamp heeft een Franse naam.
Close Encounters wordt bevolkt door gewone, alledaagse mensen. In Midnight Special is het alledaagse een schaars goed. De hoofdpersonages komen uit een enge sekte onder leiding van de oude Calvin Meyer (Sam Shepard) of vertegenwoordigen de staat in de vorm van politie, FBI, NSA en het militaire apparaat. Daarbuiten is nauwelijks sprake van een normaal leven. Toevallige passanten zijn schaars. Het is bijvoorbeeld opvallend dat bij een korte maar intense schietpartij buiten op een hotelgalerij geen getuigen op de achtergrond aanwezig zijn. Mensen lijken zich te hebben verschanst achter gesloten huisdeuren in afwachting van een aanstaande catastrofe. Het gevoel van naderend onheil wordt versterkt door het feit dat grote delen van de film zich ’s avonds en ’s nachts afspelen. De nacht hangt als een dreigende schaduw over de wereld.
Midnight Special (Jaeden Lieberher)
De sekte is in de ban van het jongetje Alton Meyer (Jaeden Lieberher) in wie zij een boodschapper van God zien en een aankondiger van het einde der tijden. In de ogen van de overheid is Alton potentieel staatsgevaarlijk. Vader Roy (Michael Shannon) probeert samen met goede vriend Lucas (Joel Edgerton) zijn zoontje uit handen van beide partijen te houden door hem per auto naar een geheime locatie te vervoeren. De film opent met journaalbeelden over de vermiste jongen, inclusief foto van zijn ontvoerende vader. Het vluchtende gezelschap heeft vanwege de media-aandacht veel moeite om onder de radar te blijven. De drie kunnen zich uitsluitend in het donker verplaatsen omdat Alton vanwege zijn bovennatuurlijke gaven extreem gevoelig is voor zonlicht.
Midnight Special en Close Encounters gaan over vaders met een missie. De mannen hebben dezelfde naam, maar zeer verschillende karakters. Ze vullen het vaderschap ieder op een totaal andere manier in. Roy (Richard Dreyfuss) in Close Encounters is geobsedeerd door de ongeïdentificeerde vliegende voorwerpen sinds hij er op een nacht enkele boven zijn auto heeft zien zweven. De obsessie betekent het einde van zijn vaderschap – zijn kinderen worden bang van hem en zijn huwelijk spat uiteen. Hij heeft niets meer te verliezen en gaat op zoek naar de geheime plek die hij in visioenen voor zich ziet. De Roy in Midnight Special geeft wel om zijn zoon en is bereid zichzelf op te offeren om de jongen een betere wereld te kunnen bieden. Tot voor kort bewonderde ik Richard Dreyfuss’ Roy vanwege zijn onverzadigbare drang om het mysterie van zijn leven op te lossen, maar na het zien van Midnight Special besef ik pas hoe egoïstisch zijn motieven eigenlijk zijn.
Midnight Special (Jaeden Lieberher en Michael Shannon)
Actiescènes en special effects worden tot aan de finale spaarzaam ingezet waardoor ze meer impact hebben. Het beheerste spel van Shannon, die een compleet tegenovergestelde techniek hanteert dan Dreyfuss, is een van de aantrekkelijke aspecten van de film. De voortreffelijke acteur doet bijna vergeten dat het scenario niet bijster origineel is.
Het is de vraag of we de parallelle wereld van Midnight Special willen zien. De originele versie van Close Encounters is zo sterk omdat Spielberg de camera buiten de ufo’s houdt en de kijker in de gelegenheid stelt zelf een beeld te vormen van de buitenaardse utopie die achter het felle licht schuilgaat. Voordat je het weet beland je in een futuristisch pretpark dat verontrustend veel lijkt op dat in Tomorrowland.
7/10
Midnight Special draait vanaf 12 mei in de Nederlandse bioscopen.