Hugo (Martin Scorsese, 2011)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

hugo

Met grote vaart, extra duizelingwekkend vanwege het 3D-effect, daalt de camera tijdens de proloog van Hugo vanuit de sneeuwwolken af op station Montparnasse in het Parijs van de jaren dertig. Binnen een paar minuten vliegt de vroege geschiedenis van de cinema aan de kijker voorbij. Een trein arriveert in het station, refererend aan de trein in de beroemde korte film van de gebroeders Lumière. In het aantekeningboekje van het jongetje Hugo (Asa Butterfield) komt de tekening van een automaton tot leven als de pagina’s snel achter elkaar worden bekeken. Het mechanisme heeft de vorm van een mens, net als de robotversie van Maria in Metropolis. Slapstick was succesvol in de vroege cinema en dus filmt Martin Scorsese de rennende stationsagent (Sacha Baron Cohen) zoals in zwijgende slapstickfilmpjes. Cinema vliegt in deze scène letterlijk aan andere kunstvormen voorbij, zoals de muziek (een combo onder leiding van een Django Reinhardt-lookalike), de literatuur (zie ik James Joyce daar aan een terrastafeltje?) en de schilderkunst (de oudere vrouw met de teckel lijkt heel erg op een portret geschilderd door Pyke Koch).

Weesjongetje Hugo begluurt het leven op het station, zich verschuilend achter klokkenwijzers. Hij is onze kinderlijke blik op de wondere wereld van de film en neemt tegelijkertijd de daarbij behorende voyeuristische positie in. Achter de coulissen windt het jongetje elke dag de uurwerken van het station op. Film is ook een mechanisme, om tijd mee op te vangen, gebeurtenissen uit het verleden mee te kunnen oproepen en dromen mee tot leven te brengen. In een van zijn dromen ziet Hugo een locomotief door een stootblok botsen, dwars door de stationshal rijden en uit een raam storten. Het ongeluk is echt gebeurd in 1895, niet toevallig het officiële geboortejaar van de cinema.

Vanaf de ontmaskering van de nukkige speelgoedverkoper op het station, komt de filmgeschiedenisles in Hugo pas echt tot leven en zijn we getuige van de verwondering die cinema in de vroege jaren teweeg kon brengen. Wat moet het een wonder zijn geweest voor het eerst film te zien. Alleen een kind kan dat gevoel nog beleven. Hugo is een kinderavonturenfilm met cinema als de te vinden schat.

8/10