Fukushima, Mon Amour (Doris Dörrie, 2016)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

fukushima-03

De tsunami in Japan en de ontploffing van de kerncentrale van Fukushima in maart 2011 zullen ongetwijfeld het onderwerp zijn geweest van meerdere Japanse films. Het is lastig om na te gaan of die films ook de moeite waard zijn, want buiten festivalvertoningen hebben ze geen reguliere distributie gehad in de Nederlandse bioscopen. We hebben een Duitse filmmaakster nodig om een indruk te krijgen van het leven in een radioactief besmet gebied vijf jaar na de ramp.

Regisseuse Doris Dörrie laat ons Fukushima zien door de ogen van Marie (Rosalie Thomass). Deze jonge vrouw heeft om persoonlijke redenen Duitsland ver achter zich gelaten. Ze sluit zich aan bij twee Japanse clowns die met hun optredens het leed ietwat komen verzachten bij achtergebleven bewoners in de getroffen gebieden. Tijdens de heenreis houdt Marie angstvallig de meegenomen geigerteller in de gaten. De kustplaatsen van prefectuur Fukushima zijn spooksteden geworden. Uitvalswegen worden streng bewaakt. Radioactief materiaal ligt opgeslagen in ordentelijk opgestapelde zwarte zakken. In dit gebied is voorlopig geen plaats voor kleur. Fukushima, Mon Amour is dan ook in zwart-wit.

Fukushima, Mon Amour (Rosalie Thomass & Kaori Momoi)

Fukushima, Mon Amour (Rosalie Thomass & Kaori Momoi)

Marie treft in het eerste kamp alleen maar bejaarde bewoners met wie ze nauwelijks kan communiceren omdat ze het Japans niet machtig is. Marie is een verdrietige clown. Tranen trekken zwarte sporen over haar geschminkte gezicht. Ze staat op het punt vroegtijdig te vertrekken, maar trekt zich alsnog het lot aan van Satomi (Kaori Momoi), de laatste geisha in het gebied. De Duitse brengt de oudere dame op verzoek naar wat is overgebleven van haar woning aan de kust. De vrouwen zijn in vele opzichten elkaars tegenpolen, maar zoals dat gaat ontstaat er desondanks een band. Allebei hebben ze te kampen met spoken uit het verleden. Die van Satomi zwerven ’s nachts rond haar gehavende huis.

Fukushima, Mon Amour (Rosalie Thomass)

Fukushima, Mon Amour (Rosalie Thomass)

In Fukushima, Mon Amour staat onder meer het belang centraal van rituelen in het leven. We hebben soms nieuwe rituelen nodig om structuur aan te brengen wanneer het leven om wat voor reden dan ook ondersteboven ligt, of het nu gaat om klein persoonlijk leed of een catastrofe waar een heel volk bij betrokken is. Marie wordt ingewijd in de gedetailleerde etiquette die hoort bij de Japanse theeceremonie. De grote blonde vrouw (die door Satomi een olifant wordt genoemd) wordt getemd door de frêle Japanse dame. Theedrinken blijkt zeer goed te dienen als een alternatieve vorm van yoga.

GRÜSSE AUS FUKUSHIMA

De officiële titel van de film is Grüße aus Fukushima. Voor de internationale markt is gekozen voor Fukushima, Mon Amour. Er is echter nauwelijks een link te bedenken met de liefdesgeschiedenis in de experimentele klassieker Hiroshima Mon Amour (Alain Resnais, 1959). De zwart-witfilm vertoont meer verwantschap met de road movies van Wim Wenders uit de jaren zeventig, zoals Alice in den Städten (1974) en Im Lauf der Zeit (1976). Ook in die films trekken twee personen met verschillende karakters met elkaar op en wordt de derde hoofdrol gespeeld door het omringende landschap. Wenders is een liefhebber van Japan en maakte er fotoreportages en twee documentaires. De vreemde kat aan het begin en eind van de film lijkt een knipoog naar de katten in de films van Chris Marker die met Sans Soleil een eigenzinnige documentaire maakte waarin Japan een centrale rol speelt.

7/10


Mijn Japans beperkt zich tot een paar woorden, maar desondanks ontdekte ik een vertaalfoutje in de ondertiteling. Vanwege de gelijknamige film van Ozu uit 1959 weet ik dat ohayo Japans is voor goedemorgen. In Fukushima, Mon Amour wordt het vertaald als Ohio.

One thought on “Fukushima, Mon Amour (Doris Dörrie, 2016)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *