Dogtooth: de tandsteen van de samenleving

Facebooktwitterpinterestlinkedin

dogtooth

Hoe slecht is een vader die zijn kinderen wil beschermen tegen kwade invloeden van buitenaf? Het hangt van zijn methoden af. Die van de fabrieksdirecteur in de Griekse film Dogtooth (Kynodontas) van Giorgos Lanthimos gaan erg ver. Zijn twee dochters en zijn zoon mogen sinds jongs af aan het erf van hun huis niet verlaten. De vader houdt ze gevangen achter een hek en laat ze leven in een verzonnen wereld. Hij is als een Plato die gefantaseerde schaduwfiguren afbeeldt op de grotmuur. De drie kinderen denken dat achter het hoge houten hek een schaduwversie van hun eigen gezin leeft. Als pa en ma niet kijken, gaat de zoon weleens in discussie met zijn onzichtbare dubbelganger. In de belevingswereld van de kinderen vallen vliegtuigen soms van hoog uit de lucht als miniaturen in het gras en zijn potentiële indringers af te weren door te blaffen als een waakhond. Taal wordt ondersteboven en binnenstebuiten gekeerd door zelfstandig naamwoorden andere betekenissen te geven. Moderne technieken blijven zoveel mogelijk buitenshuis. Moeder houdt de telefoon verstopt en op televisie zien de kinderen enkel video-opnamen van zichzelf.

De kinderen hebben tot aan hun pubertijd een schijnbaar gelukkig bestaan, dankzij dagelijkse uithoudingsspelletjes en de beloningen die ze aan het eind van de dag krijgen voor hun goede gedrag. Nu ze bijna volwassen zijn wordt alles anders. Door de visitaties van het bewakingsmeisje uit de fabriek, door vader persoonlijk geblindeerd afgeleverd voor betaalde, mechanisch uitgevoerde seksuele handelingen met zoonlief, kruipt de realiteit van het buitenleven het huis binnen. Het is ook niet zo’n slim idee van vader om zijn kroost een stap buiten de hekken te beloven als bij hen een hoektand losraakt. De linker of de rechter hoektand – dat maakt niets uit. Aan de leugen komt vroeg of laat onafwendbaar een einde. De waarheid vreet zich als een gezwel langzaam een weg naar binnen. Zoals een dictatuur tegenwoordig de invloed van internet onmogelijk buiten de deur kan houden, zo is het in Dogtooth een videofilm met Bruce Lee die een van de kinderen een glimp geeft van een ander leven. Het getoonde alternatief veroorzaakt de onbedwingbare behoefte naar kennis over de wereld achter het hek.

De grimmige, gitzwarte komedie/parabel Dogtooth is een uitgerekte versie van het eerste deel van de Australische cultklassieker Bad Boy Bubby (Rolf de Heer, 1993). Het grote verschil is dat de kinderen in het zonlicht leven en Bad Boy Bubby opgroeit in een kamer zonder ramen. In beide films moet een kat het ontgelden.

8/10