City Of Ghosts (Matthew Heineman, 2017)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

De documentaire City Of Ghosts volgt enkele burgerjournalisten van het collectief Raqqa Is Being Slaughtered Silently. Met gevaar voor eigen leven verzamelen en verspreiden zij nieuws over de gruweldaden van IS in hun geboortestad Raqqa. De film is een verslag van de strijd tussen feiten en nepnieuws.

Het journalistencollectief Raqqa Is Being Slaughtered Silently (RBSS) is spontaan ontstaan nadat IS in april 2014 de Syrische stad Raqqa veroverde en uitriep tot hun hoofdstad. RBSS-woordvoerder Aziz en zijn vrienden hebben geen journalistieke achtergrond en waren helemaal niet van plan om journalist te worden. Dat veranderde toen ze met hun telefoons illegaal de wreedheden van de terroristische organisatie filmden. Ze verspreidden hun filmpjes via sociale media om de rest van de wereld het ware gezicht van IS te tonen.

RBSS groeide uit tot de enige onafhankelijke nieuwsbron die vanuit de bezette stad de wereld kon laten zien hoe de bevolking hardhandig werd onderdrukt. IS had geen behoefte aan negatieve publiciteit en ging op jacht naar de journalisten. Aziz, Hamoud, Mohamad en nog enkele andere leden van RBSS waren hun leven niet meer zeker en vluchtten naar Duitsland. Daar zetten ze hun werk voort op tijdelijke onderduikadressen.

Mohamad aan het werk op een schuiladres in City Of Ghosts

In de documentaire City Of Ghosts staat de professioneel ogende propagandamachine van IS tegenover de mobieltjes en laptops van een paar dappere mannen die in de tegenaanval zijn gegaan. Illegaal vastgelegde beelden uit de stad worden in de documentaire afgewisseld met opnamen in geheime Duitse locaties waar de mannen van RBSS telefoontjes en e-mails met bijlagen van hun vrijwillige correspondenten uit Raqqa ontvangen en het materiaal omzetten in nieuwsberichten. De spanning is van de gezichten van de journalisten af te lezen, want er staat een prijs op hun hoofd.

De propagandafilms van IS zien eruit als gelikte trailers voor Hollywood-oorlogsfilms en gewelddadige computerspelletjes. Ceremonieel uitgevoerde executies zijn volledig geregisseerd en voorzien van dreigende muziek. De journalisten van RBSS zetten daar onopgesmukte verslagen tegenover. Documentairemaker Matthew Heineman gebruikt een mix van beide methodes om het verhaal over RBSS te vertellen. Zijn cinéma vérité is gefilmd in breed bioscoopformaat en ook alle ruwe opnamen uit Raqqa worden tot dit formaat opgeblazen. De werkelijkheid lijkt te worden omgezet in een speelfilm, maar dat is niet de opzet. Het brede formaat heeft als voordeel dat de ergste wreedheden niet voluit getoond hoeven te worden en buiten het kader vallen. De eerste schokkende executie op een plein is daarvan een goed voorbeeld. We zien de slachtoffers, maar de inslag van de kogels blijft buiten beeld. De dramatische muziek die Heineman veelvuldig gebruikt had voor mij niet gehoeven. Wat we in de kleine kamers zien is van zichzelf al dramatisch genoeg en hoeft niet met subjectieve muziek benadrukt te worden.

RBSS-woordvoerder Aziz in City Of Ghosts

City Of Ghosts heeft de titel van een horrorfilm. Wat we te zien krijgen is vooral psychologische horror. Heineman is terughoudend als het gaat om het tonen van geweld. Hij richt zijn camera voornamelijk op de gezichten van de gevluchte Raqqa-leden en laat zien hoe het mensen vergaat die zich constant opgejaagd voelen. De vluchtelingen hebben niet alleen te maken met de kans dat een IS-aanhanger hen ombrengt maar worden in Duitsland ook geconfronteerd met grimmige straatprotesten van extreemrechtse groeperingen. Die protesten maken gebruik van een retoriek die nauwelijks verschilt met de retoriek van de extremisten in Raqqa.

7/10

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *