Zenobia (Gordon Douglas, 1939)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

Oliver Hardy in Zenobia

Zenobia is een film uit de stal van komedieproducer Hal Roach met een hoofdrol voor Oliver Hardy (18 januari 1892 – 7 augustus 1957). Het is geen geslaagde film maar wel een historisch interessante omdat het een van de weinige films is met Oliver Hardy zonder Stan Laurel. Redt de Dikke het eigenlijk wel zonder de Dunne?

Onenigheid tussen Stan Laurel en Hal Roach over het verlengen van een contract zorgde ervoor dat Oliver Hardy zijn vaste filmpartner tijdelijk moest missen en hem in 1939 niet aan zijn zijde had tijdens het draaien van Zenobia. Komiek Harry Langdon werd vanwege uiterlijke overeenkomsten uitgekozen als Laurels vervanger. Langdon had met zijn baby face lang geleden een succesvolle carrière als slapstickacteur. Na de komst van de geluidsfilm daalde zijn populariteit, want de acteur was meer een mimespeler dan een komiek die het van zijn verbale kwaliteiten moest hebben. Het gebrek aan fysieke humor en snedige dialogen breekt hem ook in deze film op.

Zenobia (Harry Langdon & Oliver Hardy)

Zenobia (Harry Langdon & Oliver Hardy)

In Zenobia staat niet het duo centraal, maar het aanstaande huwelijk van de dochter van huisarts Tibbett (Hardy). De arts heeft genoeg vermogen om zich een kokkin (Hattie McDaniel) en een dienstbode (Stepin Fetchit) te kunnen veroorloven, maar hij is niet rijk genoeg om zich tot de plaatselijke bovenklasse te mogen rekenen. Dochter Mary (Jean Parker) wil graag trouwen met haar rijke vriendje Jeff Carter (James Ellison). Het verschil in sociale positie maakt dat lastig. Een huwelijk is alleen mogelijk met toestemming van Jeffs kieskeurige moeder (de vroeg overleden Alice Brady in een van haar laatste rollen). Moeder Carter heeft een in haar ogen veel betere huwelijkspartner voor haar zoon op het oog. Het is ook nadelig dat de vrouw een hekel heeft aan de huisarts omdat hij haar hypochondrische klachten nooit serieus neemt.

Het grootste obstakel in de aanloop naar het huwelijk blijkt echter de zieke olifant Zenobia van de rondreizende kwakzalver McCrackle (Langdon). Tibbett heeft geen verstand van olifanten, maar het lukt hem toch het grote dier te genezen. De dankbare Zenobia wil niet meer van Tibbetts zijde wijken. Het logge beest zorgt voor paniek en meubelschade in elk huis en op elke sociale bijeenkomst waar de arts zijn opwachting maakt. Het is een olifant in plaats van de twee komieken die voor enige slapstick zorgt.

Zenobia (Oliver Hardy & Hattie McDaniel)

Zenobia (Oliver Hardy & Hattie McDaniel)

Vanwege de wrevel tussen de families van Mary en Jeff en een langdurige rechtszaak aan het einde van de film blijft er voor Hardy en Langdon onvoldoende ruimte over om tot duo uit te groeien. Als er geen olifant in de weg zit dan is het wel een drukke echtgenote of een zenuwachtige advocaat. Erger dan het gebrek aan chemie tussen beide komieken is de racistische portrettering van het zwarte echtpaar dat in het huishouden van de arts werkt. Zenobia hinkt wat dat betreft op twee gedachten.

Aan de ene kant hecht dokter Tibbett veel waarde aan de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring die hij ingelijst aan de muur heeft hangen. Hij is in het bijzonder gesteld op de zinsnede waarin staat dat all men are created equal. Hij legt het zoontje van zijn bedienend personeel de beginselen van gelijkheid uit en belooft het jochie (gespeeld door Philip Hurlic) een muntstuk als hij de Onafhankelijkheidsverklaring uit zijn hoofd kan declameren. Tegenover al deze goede bedoelingen staat de stereotype manier waarop acteur Stepin Fetchit zijn rol van dienstbode moet spelen. Zijn personage heeft een zeer laag IQ, wat onder meer leidt tot chronische vergeetachtigheid en onsamenhangend gestamelde zinnen. Het script heeft hem de denigrerende naam Zero gegeven.

Zenobia (Stepin Fetchit)

Zenobia (Stepin Fetchit in de rol van Zero)

Naast Oliver Hardy en Harry Langdon zijn nog twee bekende gezichten in de cast te ontwaren. De hardwerkende vrouw van Zero wordt gespeeld door Hattie McDaniel. In het jaar dat Zenobia werd uitgebracht won zij als eerste zwarte actrice een Oscar voor haar vergelijkbare rol in Gone With The Wind. Actrice Billie Burke, die in Zenobia de niet bepaald snuggere echtgenote van Oliver Hardy speelt, maakte in 1939 meer indruk als de goede heks Glinda in The Wizard Of Oz.


Zenobia is sinds kort terug te vinden in het archief van Archive.org.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *