Kevin Barker kocht in 2004 zijn eerste videocamera om opnamen te kunnen maken tijdens de Amerikaanse tournee van Devendra Banhart samen met Joanna Newsom en de band Vetiver. Voordat hij mee kon reizen moest hij eerst naar Hawaï vanwege de 100ste verjaardag van zijn oma. Dat verplichte bezoek was een goede aanleiding om de camera uit te testen. Barker opent zijn muziekdocumentaire met beelden van het verjaardagsfeest en vergelijkt zijn eigen familie met de tijdelijke familie die zijn bevriende muzikanten vormden tijdens wat gaandeweg The Family Jams werd genoemd.
Op 4 juni 2004 begon in Portland de gezamenlijke tournee van singer-songwriters Devendra Banhart en Joanna Newsom en de band Vetiver. Banhart en Newsom waren op dat moment rijzende sterren. Hij had een tweede album uit op het label Young God Records en zij debuteerde eerder dat jaar met het goed ontvangen album The Milk-Eyed Mender. Per optreden zagen ze het publiek groeien. Naarmate de tournee vorderde raakten de meeste zalen uitverkocht. De reis werd vastgelegd door goede vriend en banjospeler Kevin Barker. Zijn beeldverslag laat zien hoe muzikale verbondenheid een hechte familie maakt van verschillende muzikanten. Elke avond eindigt steevast met een gezamenlijke jamsessie waarbij iedereen, inclusief entourage en publiek, wordt uitgenodigd om mee te doen. Mensen in het publiek nemen soms de camera van Barker over wanneer ook hij zich bij de muzikanten op het podium voegt.
Devendra Banhart
Onderweg bespreken enkele muzikanten een recensie waarin het gezelschap wordt vergeleken met The Family van Charles Manson. Devendra Banhart kan zich daar niet in vinden. Hij vertelt dat hij vanwege zijn wilde baard op straat regelmatig voor Jezus wordt aangezien. Zijn muziek valt onder freak folk, maar dat subgenre wordt door niemand in de film genoemd. Banhart omschrijft zijn muziek zelf als new age en gebruikt hippietermen als cat en groovy. Het merendeel van de film loopt hij rond in ontbloot bovenlijf. De zanger is de meest rusteloze van de muzikanten en achter de schermen net zo expressief als tijdens zijn performances. Joanna Newsom zit vaak verstopt achter de snaren van haar harp. Ze verlaat de tournee tijdelijk onverwacht als ze bericht krijgt dat een van haar beste vriendinnen bij een verkeersongeluk om het leven is gekomen. Het is een van de weinige dramatische episodes in een documentaire waarin muziek alle aandacht opeist.
Joanna Newsom
In het begin moeten sommige muzikanten wennen aan de camera van Barker. Andy Cabic laat backstage weten zich soms minder op zijn gemak te voelen als de filmmaker zo dicht bij hem is, zeker wanneer Barker naast de muzikanten op het podium zit. Devendra Banhart wil liever niet dat er gefilmd wordt tijdens het verrassingsbezoek van zijn biologische vader die hij jarenlang niet heeft gesproken. Gelukkig trekt Barker zich daar niets van aan en zijn we getuige van een emotionele hernieuwde toenadering. Op andere momenten maakt Banhart de camera onderdeel van een spel en laat hij zich bijvoorbeeld vastleggen met een levensgrote afbeelding van blueszangeres Bessie Smith.
De hechte muzikantengroep werkt als een magneet, zowel voor het publiek en toevallig passerende muzikanten als voor een half bevroren libelle. Onderweg deelt The Family Jam het podium met onder meer de band Espers en de drummer van My Bloody Valentine. Het respect voor de oudere generatie singer-songwriters is groot. Het liedje Afraid van Nico wordt twee keer gecoverd en de muzikanten ontmoeten cultzangeres Linda Perhacs, maakster van het album Parallelograms uit 1970. Aan het einde van de rit weten de deelnemers dat ze hun succesvolle tournee het volgende jaar opnieuw zouden kunnen doen, maar dat ze dan waarschijnlijk voornamelijk in grote zalen zullen spelen. De intieme sfeer en de spontaniteit van die ene zomer in 2004 kan niet meer gereproduceerd worden.
Last Kind Words
Terwijl Devendra Banhart en Joanna Newsom internationaal verder doorbraken, werkte Kevin Barker aan zijn eerste speelfilm. De ingetogen horrorfilm Last Kind Words verscheen in 2012 en is op en top American gothic, inclusief hooivork. Het voorwerp wordt als wapen gebruikt tijdens een confrontatie met hoofdrolspeler Brad Dourif in de rol van Waylon. De alleenwonende boer beheert een oude afgelegen boerderij waar sinds de afschaffing van de slavernij geesten tussen de bomen dwalen. Een van die geesten sluit vriendschap met Eli (Spencer Daniels), een jongen die tegen zijn zin met zijn moeder en alcoholistische vader op de boerderij is komen werken. Het lukt de acteurs nauwelijks om de onuitgewerkte personages tot leven te wekken. Een zijplot over schuldeisers is meer stoorzender dan katalysator. De soundtrack is zoals te verwachten dik in orde met bijdragen van Vetiver, Espers, PG Six en Josephine Foster.
The Family Jams 7/10 | Last Kind Words 4/10
The Family Jams is onlangs door het Amerikaanse label Factory 25 met een half uur aan extra’s op dvd uitgebracht (Regio 0), verpakt in een boekje met een introductie en zwart-witafdrukken van foto’s die tijdens de tournee zijn gemaakt.