White Shadow (Noaz Deshe, 2013)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

whiteshadow1

De afgelopen jaren zijn meerdere films gemaakt over het afschuwelijke lot van Afrikaanse kindsoldaten. De sterkste in de reeks was Rebelle (Kim Nguyen, 2012) over een meisje dat het oorlogsgeweld probeert te ontvluchten en onderweg bevriend raakt met een albino van dezelfde leeftijd. White Shadow speelt zich ook af in Afrika, toont de donkere kant van dit continent en richt zich ditmaal volledig op het hachelijke leven van albino’s.

White Shadow doet niet aan een langzame opbouw. De kijker wordt samen met de jonge albino Alias (Hamisi Bazili) aan het begin van de film direct in het diepe gegooid. De jongen ziet hoe zijn vader op een avond wordt afgeslacht door dorpsgenoten. Vader is ook albino. Hij wordt in mootjes gehakt in opdracht van de plaatselijke medicijnman die zijn stoffelijke resten gebruikt voor magisch bedoelde rituelen. Vooral het hart is veel waard. Op een geheime plek begraaft Alias samen met zijn moeder de achtergelaten overblijfselen van vader. Moeder brengt haar zoon daarna naar zijn oom, hopend dat de jongen bij hem minder gevaar loopt. De oom laat Alias langs de weg prullaria verkopen aan automobilisten.

Het straatleven in Tanzania is gejaagd en bedreigend. Het chaotische bestaan komt tot uiting in de manier waarop White Shadow is gefilmd en gemonteerd. De camera draait geagiteerd om de personages heen. De montage verspringt rechtstreeks van de ene actie naar de andere en slaat alle overbodige tussenliggende momenten over. Het dagelijkse leed en geweld wordt afgewisseld met dromerige flash forwards waarin Alias in het felle zonlicht speelt met een jonger albinomaatje. Pas aan het eind van de film wordt duidelijk in welk licht we hun spel moeten plaatsen.

Het geweld in White Shadow is meedogenloos en neemt alleen maar toe. Alias wordt met agressie geconfronteerd omdat hij duidelijk zichtbaar anders is dan de anderen. Hij moet constant op zijn hoede blijven. Soms zien passanten hem als een symbool voor geluk dat ze proberen af te dwingen door hem aan te raken. Veel vaker beschouwen ze hem als een duivelse verschijning die onheil afroept en daarom beter uitgeroeid kan worden. Onwetendheid en bijgeloof vormen een gevaarlijke voedingsbodem. Geld voor educatie hebben de meeste mensen niet. Kinderen moeten op jonge leeftijd aan het werk en nemen bij gebrek aan onderwijs het bijgeloof van de oudere generaties automatisch over.

whiteshadow2

Alias krijgt geen bescherming, niet van de overheid of van de politie en zeker niet van zijn oom. De liefdeloze man geeft niets om de kinderen die hij onder zijn hoede heeft. Hij neemt onverantwoordelijke risico’s door te gokken met het kleine beetje inkomen dat Alias bij elkaar heeft verzameld. De schuldeisers kennen geen genade. Het geweld wordt meestal niet expliciet getoond, maar omdat de camera zich midden in de actie bevindt komen de klappen en trappen bij de kijker niet minder hard aan. De film is extra onaangenaam omdat een paar keer dieren het moeten ontgelden. Op die momenten blijft de camera wel rechtstreeks op het geweld gericht en zijn we getuige van de rituele slachting van een kip en een wedstrijdgevecht op leven en dood tussen twee insecten.

De manier waarop albino’s in Afrika worden opgejaagd roept onvermijdelijk associaties op met de zwarte bladzijden uit de moderne geschiedenis dichter bij huis. De aanval op een woning waar lotgenoten van Alias bijeenkomen deed me heel erg denken aan de pogroms van de nazi’s in Come and See (Elem Klimov, 1985). Ook in die aangrijpende Russische antioorlogsfilm worden de wandaden aanschouwt door een weerloze tiener. De jongens kunnen in beide films weinig meer doen dan de ellende over zich heen laten komen en wanhopig naar hun hoofd grijpen. Dezelfde machteloosheid maakt zich meester van de toeschouwer in de bioscoop.

7/10

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *