The Burning (Tony Maylam, 1981)

Facebooktwitterpinterestlinkedin

theburning

There is nothing innovative about this film. Op de commentaartrack bij de recente dvd-uitgave van The Burning is de Britse regisseur Tony Maylam heel eerlijk over zijn speelfilmdebuut. De Amerikaanse productie uit 1981 is een van de vele films die gemaakt werden na het succes van Halloween. Eind jaren zeventig en begin jaren tachtig werd de markt overspoeld met goedkoop geproduceerde slasherfilms over moorddadige griezels die het met name hebben voorzien op weerloze tieners. Het genre zit vol clichés en ook The Burning ontkomt niet aan voorspelbare verhaalwendingen, opzichtige schrikeffecten, valse alarmen, vrouwelijk puberbloot, POV shots via met vaseline ingesmeerde cameralenzen en een monster dat pas dood is als het echt dood is.

De plot van de film lijkt op het tot op het bot uitgemolken Friday The 13th dat zich net als The Burning afspeelt in een bosrijk zomerkamp vol tienerjongens en -meisjes met last van opspelende hormonen. Het monster Cropsy in The Burning is geïnspireerd op een griezelverhaal dat jongeren elkaar ’s nachts vertellen rondom het kampvuur. Naar verluidt is zomerkamphulpje Cropsy door toedoen van een groepje kampkwajongens over zijn hele lichaam verbrand geraakt. Vijf jaar na het ongeluk komt het mismaakte monster wraak nemen op merendeels onschuldige kinderen, gebruik makend van een buitenproportionele heggenschaar. Het is niet altijd makkelijk medelijden te hebben met de jonge hoofdpersonen aangezien ze grotendeels een verzameling zijn van stereotypen: de grapjas, de pestende macho, de flirtende maagd en de introverte schlemiel. Wie van hen zal het zomerkamp overleven en wie wordt aan de punten van de schaar gespietst?

Ondanks het totaal ontbreken van innovatieve momenten of anderszins scherpzinnig verbeelde scènes, is The Burning toch meer dan een voetnoot in de filmgeschiedenis. Allereerst valt er voor de liefhebbers van gore genoeg te beleven dankzij de speciale make-up en dito effecten van Tom Savini, een grootmeester in de hoogtijdagen van de slasher-cinema. Savini haalde zijn inspiratie uit zijn tijd als fotograaf in de Vietnamoorlog. De scène waarin binnen enkele seconden een groep kinderen, al drijvend op een zelfgebouwd vlot, aan flarden gesneden wordt, is een klassieker en voor de Britse censuur indertijd een reden om de film te scharen onder de zogenaamde video nasties en er zelf flink de heggenschaar in te zetten (de originele versie van The Burning was in Engeland officieel pas in 2001 te zien).

Filmhistorisch het meest interessant is de naam van de productiemaatschappij op de openingscredits. The Burning is namelijk het debuut van de beruchte, onafhankelijk producerende broertjes Bob en Harvey Weinstein en de eerste film met het logo van Miramax (later beroemd geworden met o.a. Pulp Fiction). De Weinsteins kwamen uit de rockmuziek, maar waren fanatieke cinefielen die wilden doorbreken in de filmwereld. Ze hadden van Maylam diens filmregistratie van een Genesisconcert in Amerika gedistribueerd en zagen in hem een geschikte creatieve vennoot. Maylam nam enkele Britse filmmaatjes mee van Londen naar Weinstein-territorium Buffalo, New York, ronde wie de latere regisseur Jack Sholder en cameraman Harvey Harrison (later o.a. director of photography bij Castaway in 1986 en second unit director bij V For Vendetta in 2005) Toetsenist en componist Rick Wakeman kende de Brit nog van de muziek bij zijn sportdocumentaire White Rock (1977).

The Burning met een jonge Jason Alexander (links)

The Burning met een jonge Jason Alexander (links)

Casting director Joy Todd had een goede neus voor nieuw talent, wat op z’n minst twee verrassende keuzes opleverde. The Burning is een vroege film in de carrière van actrice Holly Hunter. Zij ontstijgt echter nauwelijks de figurantenrol en heeft geen uitgeschreven dialoog. Verder dan Hey, Todd! komt haar tekstuele bijdrage niet. Je moet dan ook goed opletten wil je Hunter verspreid over de film herkennen. Iets makkelijker te spotten is komiek Jason Alexander, al draagt hij, in tegenstelling tot zijn latere rol in Seinfeld, geen bril en heeft hij hier nog een flinke bos haar op zijn kruin. Alexander is overigens een van de meest naturel spelende acteurs in het gezelschap. Zoveel mogelijk probeert hij gebruik te maken van attributen in zijn omgeving om zijn personage ongekunsteld tot leven te wekken. Daar had de held van het verhaal nog wat van kunnen leren. Geen wonder dat we na The Burning van acteur Brian Matthews niets meer hebben vernomen. Brian Backer (schlemiel Alfred) won in 1981 een Tony Award voor zijn rol als een jonge Woody Allen in Allens toneelstuk The Floating Light Bulb op Broadway. Fisher Stevens is het meest bekend van zijn hoofdrol in de jeugdfilm Short Circuit.

Regisseur Tony Maylam heeft na The Burning voornamelijk tv- en videofilms gemaakt en de te vergeten sciencefictionfilm Split Second (1992) met Rutger Hauer. Op een enkele minder soepel getimede scène na weet hij bij The Burning de spanning erin te houden, vooral door het monster zo min mogelijk in beeld te brengen, een methode die ook prima werkt in klassiekers als Jaws en Alien. Maylam was geen grote horrorfan, maar volgens zijn commentaar op de Amerikaanse dvd-release (MGM, Regio 1, uncut) was de draaiperiode in de zomer van 1981 een plezierige aangelegenheid.