In de documentaire Om De Wereld In 50 Concerten volgt Heddy Honigmann het Koninklijk Concertgebouworkest tijdens een wereldtournee en spreekt ze enkele orkestleden en concertbezoekers uit Buenos Aires, Soweto en Sint Petersburg. We krijgen een korte inkijk in hun levens terwijl ze proberen uit te leggen wat muziek voor hen betekent. Het orkest heeft uiteraard in meerdere landen gespeeld, maar Honigmann kiest voor landen waar de afgelopen eeuw onderdrukking heeft geheerst, door de militaire junta in Argentinië, het apartheidsregime in Zuid-Afrika en het Stalinbewind in de Sovjet-Unie. De camera blijft in Zuid-Afrika nadrukkelijk een paar seconden langer gericht op een landschap waar de grootste blikvanger een poster is met daarop een aanklacht tegen het Israëlische beleid ten opzichte van de Palestijnse bevolking. De film bevat wel meer opvallende, soms bijna verborgen treffende details.
Om De Wereld In 50 Concerten begint met een grappig verhaal uit de praktijk van een percussionist in het Koninklijk Concertgebouworkest. In een van de symfonieën van Bruckner heeft hij slechts één taak en hoeft hij in de anderhalf uur dat het stuk duurt maar één keer twee bekkens tegen elkaar te slaan. Verder kan hij tijdens de uitvoering met zijn armen over elkaar blijven zitten en wegdromen. De percussionist legt uit hoe hij zich op die ene klap voorbereidt en ervoor moet zorgen dat hij het moment suprême niet al dagdromend aan zich voorbij laat gaan, wat best lastig is, want de melodie waar hij op moet letten komt in verschillende variaties in het stuk voor.
Ik was tijdens het kijken niet bewust in de rest van de documentaire op zoek naar een visuele variatie op de bekkenslag, maar het zit wel degelijk in het derde deel van de film verstopt. Na concerten in Buenos Aires en Soweto bezoekt het orkest Sint Petersburg. Net als in de twee andere steden staat niet alleen een orkestlid centraal, maar ook een bezoeker van een van de concerten. Een oude, broze, grijzende Russische man vertelt hoe hij heeft geleden onder zowel Hitler als Stalin en hoe hij de concentratiekampen heeft overleefd. Sinds de dood van zijn vrouw heeft hij niemand meer. In de kast staat naast de foto van zijn vrouw het oude portret van zijn moeder toen zij nog heel jong was. Ze is een klassieke schoonheid en lijkt wel een filmster. Dromerig kijkt ze langs de camera. Ze kon mooi zingen en bracht de liefde voor muziek over op haar zoon.
Voor aanvang van het concert door het Koninklijk Concertgebouworkest schuifelt de oude man door de concertzaal, op zoek naar zijn stoel en zichzelf overeind houdend met een wandelstok. De muziek die hij op deze avond gaat horen zal de herinneringen aan het beladen verleden in alle hevigheid bij hem terugbrengen. Tijdens de uitvoering blijft de camera heel even stilstaan bij een jongedame elders in de zaal. Ze heeft haar blik van de camera afgewend omdat ze geconcentreerd naar het podium kijkt. We kunnen haar gezicht niet herkennen, maar in een korte schok, net zoals de korte klap van de bekkens in de symfonie van Bruckner, realiseerde ik me dat de camera de moeder van de oude man tussen het publiek heeft gevonden. Ze is niet zomaar een achteloos in beeld gebracht shot om twee andere shots mee aan elkaar te kunnen koppelen, maar een vleesgeworden herinnering, vastgelegd door het scherpe oog van Heddy Honigmann en haar cameraman.
8/10