Oscarwinnaar Departures opent zeer opzichtig de aanval op onze traanklieren. Het op zich boeiende gegeven, gecentreerd rondom een uitstervend Japans lijkwasritueel (nokanshi), had een subtielere aanpak verdiend. Yôjirô Takita is een van de vele Japanse regisseurs die de intelligentie van de toeschouwer onderschat en het nodig vindt handelingen te voorzien van een overbodige verbale toelichting. Vermoedelijk bezaait hij de eerste helft van zijn film met zoveel voice-overs omdat de producers bang waren voor stiltes. Als de in de uitvaartsector werkzame cellist Daigo (Masahiro Motoki) in het ouderlijke huis zijn jeugdinstrument van zolder tevoorschijn haalt, horen wij hem in voice-over vertellen dat hij zijn jeugdinstrument tevoorschijn haalt. Het kan zijn dat ik Departures heb gezien in de versie voor blinden en slechtzienden.

De scène waarin het falen van de film het best wordt geïllustreerd is die waarin Daigo zijn baas voor het eerst tijdens een begrafenisritueel in het bijzijn van een rouwende familie behoedzaam en liefdevol het lichaam van een gestorven jonge vrouw ziet wassen. Er is lange tijd geen muziek. De waardige manier waarop de baas zijn werk doet en de bewonderende, tranende blik van Daigo zeggen voldoende over de impact van de handelingen. De scène wordt verpest omdat Yôjirô Takita de stilte verbreekt door een zoet orkest toe te voegen op de soundtrack, inclusief Daigo’s voice-over waarin hij precies vertelt wat de kijker allang zelf heeft ervaren. Alsof dat nog niet voldoende is eindigt deze scène, net als in vele rituelen later in de film, met een familielid die over de rand van de grafkist buigt en de emoties de vrije loop laat gaan.

De regisseur wringt de sentimentaliteit uit het verhaal alsof het gaat om de laatste druppels uit een betraande doek. Te oordelen aan de twee snotterende echtparen in de rij achter mij zijn er genoeg mensen gevoelig voor Yôjirô Takita’s strategie. Of ze waren snipverkouden, dat kan natuurlijk ook.