35 Rhums (Claire Denis, 2008)

Facebooktwitterpinterestlinkedin
35_Rhums

35 Rhums is een ingetogen portret van een vader en zijn dochter in een buitenwijk van Parijs, bedaard vertolkt door Alex Descas en Mati Diop. Het is geen somber verhaal over werkloosheid of raciale conflicten. Het gaat best goed met de twee. Vader Lionel heeft een vaste baan als machinist op de RER en dochter Joséphine studeert antropologie. De twee zijn op elkaar aangewezen, want moeder is lang geleden overleden. Vader en dochter weten dat het moment nabij is waarop de dochter haar eigen, onafhankelijke leven gaat leiden en het ouderlijke huis zal verlaten. De band tussen de twee is sterk en de aanstaande scheiding blijft onbesproken.

Het loslaten van een kind is een gegeven waar de grote Japanse regisseur Yasujiro Ozu prachtige films over heeft gemaakt. Regisseuse Claire Denis is geïnspireerd door Ozu en in het bijzonder door diens Late Spring (1949). Ze laat zich voornamelijk beïnvloeden door zijn thematiek en zijn beheerste vertelmethode, want stilistisch bewandelt Denis zoveel mogelijk haar eigen weg. Het zal geen toeval zijn dat ze de vader laat werken als treinmachinist, want in veel van Ozu’s werk snijdt de trein in een tussenshot door het beeld. De Ozu-trein was dit jaar ook al te zien in Still Walking van Hirokazu Koreeda.

De foto van jongleur Wolfgang Bartschelly in 35 Rhums

Omdat er op andere plekken (Filmkrant, Cinema.nl, NRC) al genoeg lovende woorden over 35 Rhums zijn geschreven en ik daar weinig aan kan toevoegen, wilde ik me beperken tot een van de vele details in de film. Het is de foto in het kluisje van vaders collega René, een bijrol voor Julieth Mars Toussaint. René gaat, tot zijn eigen verdriet, met pensioen en haalt het werkkluisje leeg. Als laatste trekt hij de foto van het binnenste van de kluisdeur. Op de foto staat niet het gebruikelijke familieportret, maar de afbeelding van Duitse jongleur Wolfgang Bartschelly (1932-2008) die een twintigtal borden draaiend probeert te houden. Het is een mooie metafoor voor het leven. Iedereen is in het leven druk doende de borden draaiende te houden, want als het ene bord stopt met draaien en aan duigen valt, vallen geheid de overige borden van hun stokjes en moet je weer van voor af aan beginnen, als je daar tenminste nog de energie voor hebt. René is moe en heeft het gevoel dat hij als gepensioneerde volledig uitgespeeld is in het leven. Voor hem hoeven de borden niet langer meer draaiend gehouden te worden.